بررسی مشخصه های رسوبی و توزیع فلزات سنگین در نهشته های کانون گردوغبار، جنوب خاوری دشت خوزستان

دشت خوزستان در دهه اخیر با افزایش خشکسالی به یکی از کانون های گردوغبار فعال خاورمیانه تبدیل شده است که دو کانون مهم این دشت در جنوب خاوری استان خوزستان در گستره هندیجان متمرکز شده اند. به منظور بررسی مشخصه های رسوبی و توزیع فلزات سنگین در نهشته های این دو کانون تعداد ۲۰ نمونه از رسوبات سطحی برداشت شده و مورد آنالیز دانه بندی خشک، لیزری و آنالیز ژئوشیمیایی ICP قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیپ عمده نهشته های مورد مطالعه گل، با برتری میزان سیلت بر رس است. کانون خاور رودخانه زهره دانه درشت تر و دارای ذرات در اندازه ماسه است که این مهم متاثر از مخروط افکنه های رگ سفید و همچنین در بخش پایینی کانون در ارتباط با فعالیت های جزرومدی می باشد. نهشته های این کانون ها نسبت به میانگین اندازه نهشته های کانون های دشت خوزستان، دانه ریزتر و با جورشدگی بهتری می باشند. بررسی غلظت فلزات سنگین در کانون های جنوب خاوری و مقایسه با میانگین پوسته بالایی و سایر کانون ها و نمونه های ریزگرد نشان می دهد که فلزات Ni ،Pb ،Cd ،As و Cr دارایی غلظتی بیش از میانگین پوسته بالایی هستند و منابع انسان زاد برای تغلیظ این فلزات فعالیت های کشاورزی، صنعتی، ترافیکی، فاضلاب های شهری و صنعتی و آلودگی های سوخت های فسیلی می باشد که در مقدار زیاد در کل دشت خوزستان وجود دارند. فلزات Cu ،V ،Zn و Co دارای منشا زمین زاد هستند. بررسی روند تغییرات این فلزات در کانون های مختلف بیانگرغلظت کاملا مشابه این فلزات در تمامی کانون های خوزستان بوده که این مهم به خوبی نشان دهنده خاستگاه مشترک رسوبات این کانون ها می باشد. این منشا، عموما سازندهای میشان، گچساران، آغاجاری و بختیاری هستند.

کلیدواژه ها:

مشخصه های رسوبی ، فلزات سنگین ، کانون گرد وغبار ، دشت خوزستان