بررسی کارایی ابرجاذب ها در بهبود بهره وری آب

در دنیای امروز در کشاورزی از بقایای گیاهان و مواد مختلف به عنوان مواد افزودنی برای بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی خاک و بهبود بهره­وری آب استفاده می شود. با توجه به این­که ایران کشوری کم آب و خشک است، استفاده از راه­کارهایی در راستای کاهش مصرف آب و استفاده بهینه از مقدار آب موجود، اقدامی ضروری برای کاهش مشکل کم آبی خواهد بود. استفاده از ابرجاذب ها به منظور افزایش جذب و نگهداری آب از جمله فناوری­های مطرح برای بهبود بهره­وری آب در سال­های اخیر است. در این پژوهش از چهار نوع ابرجاذب (A۲۰۰، تراکوتم، هربازورب و استاکوزورب) و شش نمونه خاک از دامنه جنوبی البرز استفاده شده است. در مرحله تحقیق آزمایشگاهی استوانه ­هایی از جنس پلکسی­ گلاس شفاف استفاده شد. نتایج نشان داد که افزودن ابر­جاذب به خاک موجب افزایش جذب رطوبت در خاک در حد ظرفیت زراعی، نسبت به تیمار شاهد می­ شود. استفاده از ابرجاذب (۲۵%)A۲۰۰ در خاک، ۵۰ درصد بیش از سایر ابرجاذب­ها، جذب و نگهداشت رطوبت داشت. در ادامه پژوهش که بصورت میدانی و برای بررسی استفاده تلفیقی از سطوح آبگیر و ابرجاذب صورت پذیرفت، نتایج نشان داد که استفاده از ابرجاذب درسطوح آبگیر باران منجر به افزایش ۷۵ درصدی جذب و نگهداشت آب می ­شود. سرعت جذب آب در ابرجاذب با اندازه ذرات ابرجاذب نسبت عکس و با دمای محیط نسبت مستقیم دارد. نتایج بررسی میدانی نشان داد که در نمونه­ های مطالعه شده نگهداشت آب افزایش یافته و از تلفات بارش­های معمولی به میزان ۷۵% جلوگیری می­ شود. بر مبنای نتایج این پژوهش استفاده توامان از سطوح­آبگیر و به­ کارگیری ابر جاذب در خاک به منظور بهبود بهره ­وری آب توصیه می شود.  

کلیدواژه ها:

Water retention ، Southern Alborz Slopes ، Catchment Surfaces ، Absorbent ، نگهداشت آب ، دامنه جنوبی البرز ، سطوح آبگیر ، ابرجاذب