ماهیت چندمعنایی نشانه های تصویری در آثار نگارگری ایرانی (بررسی موردی چهار اثر از شاهنامه طهماسبی موجود در موزه آقاخان)
محل انتشار: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره: 10، شماره: 3
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 273
فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLCR-10-3_003
تاریخ نمایه سازی: 15 اسفند 1400
چکیده مقاله:
هر تصویر، متشکل از مجموعه نشانه هایی است که گویای محتوای اثر است. گاهی این محتوا و معنای موجود در اثر ممکن است نامفهوم و خلاف برداشت مخاطب باشد. لذا با توجه به اهمیت نشانه ها در تولید معانی گوناگون، مسئله چگونگی استفاده هنرمندان از نشانه ها برای بیان نیات خود، همواره مهم بوده است و جایگاهی ویژه در تحلیل آثار دارد. به علاوه، گاهی هنرمندان با گنجانیدن عامدانه نشانه ها در قالب برخی تقابل های دوتایی در تصاویر، کشمکش بزرگی را بین معنا و بازنمایی حقیقت ایجاد می کنند که توجه و تحلیل آن ها را ضروری می نماید. به دلیل اهمیت قاب اثر در بازگویی روایات، اولویت، انتخاب هدفمند و وجود چندین قاب در نگاره است. علاوه بر این، دو نمونه هم با ویژگی تک قابی و شکست کادر انتخاب شدند، تا این چهار نگاره از شاهنامه طهماسبی موجود در موزه آقاخان با رویکرد نشانه شناسی تحلیل و بررسی می شود. پژوهش به روش توصیفی تحلیلی، و جمع آوری اطلاعات و منابع، کتابخانه ای است. در این راستا، به کار بردن راهبرد تقابل دوتایی دریدا در خوانش و تحلیل نگاره های مورد بحث امکان پذیر است و ضرورتی را پیرامون این تحقیق ایجاب می کند. رسیدن به ماهیت و عملکرد نشانه ها در آثار مدنظر و توجه به کارکرد چند معنایی نشانه های تصویری در نگاره ها، هدف اصلی پژوهش است و ارتباط معانی نشانه ها با تقابل های دوتایی دریدا در نگاره های معرفی شده، پرسشی است که در این مقاله به آن پاسخ داده می شود. بر اساس مطالعات انجام شده، در مواردی که هنرمندان از تقابل های دوتایی تضاد و وارونگی در اثر خود بهره برده اند، منجر به ایجاد معانی متعدد در نگاره شده است. ماهیت نشانه ها، چه ناشی از اجتماع معانی چندین نشانه و چه ناشی از اشتراک و یا انعکاس معانی نشانه ها در دیگری بوده باشد، ذات معانی نشانه ها متغیر خواهد بود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
شهریار شکرپور
استادیار دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
فریبا ازهری
کارشناس ارشد هنر اسلامی (نگارگری) دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :