بررسی ظرفیت تولید رواناب از سطوح سنگی حوزه آبخیز برای آبیاری تکمیلی، مطالعه موردی:حوزه آبخیز هفت باغ علوی کرمان

بخش عمده­ ای از بارندگی در مناطق خشک و نیمه ­خشک که بلا­فاصله پس از بارندگی به شکل رواناب در می ­آید, سر­انجام ­­تبخیر و از دسترس خارج می­ شود. استحصال آب از سطوح سنگی نفوذ­ ناپذیر و ذخیره در مخازن و یا تغذیه آبخوان روش موثری در جلوگیری از تلفات بصورت تبخیر در این مناطق می ­باشد. هدف از این پژوهش مدل­سازی میزان رواناب در زیر حوزه­ های با سطوح سنگی و نفوذ ناپذیر حوزه هفت باغ علوی کرمان به منظور برآورد حجم رواناب قابل استحصال در این حوزه می­ باشد. حوزه آبخیز هفت باغ علوی در ۲۶ کیلومتری شهر کرمان واقع شده که دارای مساحتی بالغ بر ۱۴۹۲۳ هکتار بوده است. حدود ۳/۱۸ درصد معادل ۲۷۳۲ هکتار از سطح حوزه دارای سطح توده سنگی بیش از ۹۰ درصد می ­باشد. به منظور مدل­سازی بارش-رواناب حوزه از نرم افزار HEC-HMS استفاده شده است. شماره منحنی منطقه از اطلاعات خاک، شیب و کاربری اراضی وارد مدل شد. اطلاعات میانگین ۳۰ ساله تبخیر و تعرق و همچنین میانگین ۳۰ ساله داده­ های ۱۰ دقیقه­ ای بارش از ایستگاه خودکار جمع ­آوری و به عنوان ورودی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که با استحصال تنها ۱۰ درصد از کل میانگین تلفات تجمعی سالانه ۴ زیر حوزه سنگی حوزه, می­توان ۰۵۵/۸ میلیون متر مکعب آب جمع آوری و برای آبیاری تکمیلی حدود ۱۶۱۱۰ هکتار باغ, آب فراهم نمود.

کلیدواژه ها:

Rock outcrop ، HEC-HMS ، Water harvesting ، Runoff ، Supplementary irrigation ، Watershed ، رخنمون سنگی ، HEC-HMS ، استحصال آب ، رواناب ، آبیاری تکمیلی ، حوزه آبخیز