تشخیص دقیق عوارض سطحی زمین با استفاده از ضرایب کمی ایوانس و شری (مطالعه موردی: حوضه آبخیزگربایگان فسا)

اساس آمایش سرزمین پهنه­بندی ژئومورفولوژیک سطح زمین است که اولین مرحله آن تعیین پهنه­های همگن سطح زمین از نظر خصوصیات ژئومورفولوژیک می­باشد. پهنه­هایی که از نظر ژئومورفولوژیک همگن هستند، می­توانند با یک روش مدیریت شوند. پهنه­بندی سطح زمین، تشخیص عوارض زمین به­وسیله ویژگی­های اساسی سطح مانند ارتفاع، شیب و جهت شیب می­باشد. دراین تحقیق به شناخت شکل ظاهری زمین از دید کمی و پهنه­بندی ژئومورفولوژیک سطح زمین پرداخته می­شود. پهنه­بندی کمی با استفاده از روش­های خودکار و تعریف­شده و براساس اعداد و ارقام پهنه­بندی انجام می­گیرد. در پهنه­بندی کمی سلیقه و درجه مهارت کارشناس دخیل نیست و با استفاده از راهکار­های کمی مشخص، پهنه­ها به دست خواهند آمد. در واقع پهنه­های مشخص شده با روابط و ضرایبی مشخص می­شوند که تغییرات این ضرایب در مناطق مختلف برای مقایسه پهنه­ها قابل استفاده است. در این پژوهش، پهنه­بندی کمی با داشتن مدل رقومی ارتفاع و نرم­افزارهای۷.۱, Arc GIS ۹.۳ Matlab و ۴.۸ Envi و به­کارگیری روابط برای منطقه کوه­گر در دشت گربایگان فسا انجام گردیده است. برای این تحقیق داده­های رقومی ارتفاعی با دقت ۱۰ متر از سازمان نقشه­برداری استفاده گردیده و با استفاده از ابزار برازش سطح در نرم افزارMatlab رابطه مربوطه به هر فرم به قطعات محدود یا پنجره­های محدود، از سطح برازش گردیده است. این پنجره­ها به نحوی انتخاب می­شوند که حالت مربعی داشته و مثلا ابعاد آنها ۳×۳ ، و یا ۹×۹ باشد. با اعمال برنامه­های داده­ شده هر یک از ضرایب کمی به صورت پهنه­هایی ارائه شده و برای تعیین درجه برازش از پارامتر مجموع مربعات میانگین خطای اختلافات سطح استفاده گردیده است. برای مناطقی که سطح زمین دارای بیشترین انحنا باشد (دره و قله)، پارامترهای کمی ایوانس - شری دارای بیشترین و کمترین مقادیر هستند.

کلیدواژه ها:

Evans-Shary ، Quantitative zoning ، Geomorphology ، Gerbaigan. ، ایوانس- شری ، پهنه بندی کمی ، ژئومورفولوژی ، گربایگان.