رویکرد جمع آوری آب باران به منظور مقابله با پدیده خشکیدگی جنگل های زاگرس

جنگل­های بلوط زاگرس علیرغم نقش حیاتی در پایداری کشاورزی، محیطزیست و معیشت، با تخریب انسانی و پدیده خشکیدگی ناشی از تغییرات اقلیمی مواجه هستند. هدف از اجرای این تحقیق استحصال آب باران و ذخیره آن در خاک بهمنظور مقابله با پدیده خشکیدگی جنگلهای زاگرس بود که بخشی از جنگلهای جنوبشرقی استان کرمانشاه در قالب طرح آزمایشی بلوک­های کامل تصادفی انجام یافت. تیمارهای مورد آزمایش شامل بانکت+قرق، قرق، بانکت بدون قرق و شاهد با سه تکرار بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که اعمال تیمار بانکت توام با قرق در مقایسه با تیمار شاهد موجب کاهش معنیدار نرخ خشکیدگی و نیز احیاء درختان دچار خشکیدگی به تعداد ۵۷ پایه درختی در هکتار شد. میزان افزایش کربن آلی خاک که در سال اول با هم تفاوت معنیداری نداشتند، در سال سوم بهترتیب برای تیمارهای بانکت+قرق، قرق، بانکت بدون قرق و شاهد بهترتیب ۲۵/۳، ۹۰/۲، ۰۵/۲ و ۹۰/۱ درصد رسید که در دو تیمار اول بطور معنیداری افزایش یافت (۰.۰۵ P<). به همین نسبت کاهش جرم مخصوص ظاهری خاک بجز تیمار شاهد، در بقیه تیمارها کاهش معنیدار یافت، بطوریکه در تیمار بانکت+قرق از ۴۶۰/۱ به ۳۱۰/۱ گرم بر سانتیمترمکعب کاهش یافت. رطوبت خاک نیز در تیمار بانکت و قرق از ۵۳/۱۶ به ۱۷/۱۹ درصد افزایش یافت. نهایتا دو تیمار بانکت+قرق و قرق به دلیل بهبود سه شاخص کلیدی خاک یعنی کربن آلی، وزن مخصوص ظاهری و ذخیره رطوبت، موجب کاهش قابل توجه شدت پدیده خشکیدگی درختان جنگلی و حتی تجدید حیات مجدد برخی پایههای خشکیده گردید. بنابراین، احداث بانکت توام با قرق به عنوان گزینه مناسب و کوتاه مدت افزایش رطوبت موثر در کاهش پدیده خشکیدگی و سازگار با جنگلهای زاگرس پیشنهاد شد.

کلیدواژه ها:

Crescent bound ، Oak dieback ، Adaptation Approaches ، Soil Moisture. ، بانکت های هلالی ، خشکیدگی بلوط ، رویکردهای سازگاری ، رطوبت خاک.