تاثیر متقابل آنفلونزای اسپانیایی و سیاست ، اقتصاد و فرهنگ جامعه ایران در سال های آخر حکومت قاجار

از دیدگاه یک مورخ، همیشه در پشت هر معلول تاریخی و وقوع یک حادثه ، عوامل زیادی وجود دارد که با هم افزایی و ایجاد زمینه های جدید و نهایتا با به وجود آمدن علت تامه ، باعث وقوع یک پدیده تاریخی می شوند و لذا برای یافتن دلایل یک واقعه ، پرداختن به یک علت ، که عموما علت آخرین است ، راه گشا نبوده و پژوهشگر را به بی راهه می برد.بیماری ها، به خصوص بیماری های همه گیر، در طول تاریخ همواره به عنوان یکی از مهمترین عوامل زوال تمدن ها و جایگزینی حکومت ها و همچنین عوامل ایجاد تغییر ناگهانی و سپس ایجاد تحول پایدار در همه عرصه های سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی ، مطرح بوده اند اما در بیشتر مواقع ، کمتر از میزان تاثیرشان، مورد توجه مورخان و متخصصین علوم انسانی قرار می گیرند.یکی از مهمترین وقایع تاریخی پایان قرن سیزدهم و اوائل قرن چهاردهم در ایران، وقوع کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ شمسی و نهایتا پس از چهار سال، انقراض سلسله قاجار و جایگزینی سلسله پهلوی بود. عموم پژوهشگران حوزه تاریخ ، دلایل سیاسی و نظامی و گاه برخی عوامل اجتماعی نه چندان مهم را از عوامل این جایگزینی می دانند.یکی از معضلات مبتلابه جامعه در قرن سیزدهم شمسی ، وقوع بیماری های همه گیر متعدد و بسیار مخرب بود که معمولا با نام بیماری های وبایی از آن ها یاد شده است . یکی از این همه گیری ها، وقوع بیماری آنفلونزای اسپانیایی ناشی از نوعی ویروس H۱N۱ در سال های ۹۹-۱۲۹۸ شمسی بود که به دلیل وقوع و شدت جنگ جهانی اول، حالت پاندمی به خود گرفت .این مقاله به دنبال پژوهش در یافتن تاثیر متقابلی است که بین این بیماری و حوادث سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی سال های آخر حکومت قاجار ها به وجود آمد.

کلیدواژه ها:

آنفلونزای اسپانیایی ، قاجار ، ایران ، کودتای ۱۲۹۹