طراحی ساختارمند دانشگاه ربع رشیدی

مجموعه وقف ربع رشیدی دانشگاه بزرگی بود که در قرن هشتم ه.ق بدست رشیدالدین فضل الله همدانی وزیر فرزانه ایلخانانساخته شد. وبا مدیریت وی به اوج اعتلای علم وفرهنگ رسید. این مجموعه در ناحیه شرقی تبریز، در دامنه ی تپه های سرخاب(ولیان کوه)، حدود ۷۰۰ سال پیش، در زمان ایلخانیان، دانشگاهی به نام رشیدالدین فضلالله همدانی ایجاد شد. در آن زمان ایندانشگاه شامل چهار دانشکده بود که در چهارطرف آن قرار داشت و اربع یاچهار عربی را به خود اختصاص داد و این مکان به نامربع رشیدی شهرت یافت. در این مقاله به بررسی جنبه های مختلف مجتمع ربع رشیدی از نقطه نظر معماری، اقتصادی و اجتماعیپرداخته شده است. همچنین در این پژوهش سعی بر این شده است که از نظریه مختلف در زمینه تاثیر مجتمع ربع رشیدی در توسعهمعماری و شهرسازی استفاده شود. شکوه و عظمت این بنا در عهدخود بی نظیر بوده و از جهت املاک و اموالی که بر آن وقف شدهبود و از باب دارالشفا (بیمارستان) و بیت الکتب (کتابخانه) و مدارسی که داشت و مردم و به خصوص بیماران و نیازمندان از آنخیر می بردند، در روزگاه خود بی مانند بود .نقطه قابل توجه در ارتباط با نحوی تامین هزینه های مجتمع می باشد که فضل الله همدانیبرای تامین آن مرکز املاک فراوانی را در نقاط مختلف اعماز ایران قدیم، بخش هایی از عراق، افغانستان، گرجستان، ولایت روم،آذربایجان و سوریه وقف این مرکز کردربع رشیدی دارای عملکرد های آموزشی درمانی ، ومذهبی ، عرفانی، وهنری بوده است.وبرای هرکدام از علوم بخش های مختلفی طراحی شده بود. در این پژوهش که بصورت تاریخی وتحلیلی می باشد. تلاش برایناست که براساس طراحی محیط وکارکرد هر بخش از مجموعه که بصورت منسجم وهماهنگ بوده است راهکارهای جدید برایبخش های آموزشی مطالعه ودر نتیجه در طراحی فضای آموزشی دانشگاه های معاصر استفاده شود.

کلیدواژه ها:

ربع رشیدی ، دانشگاه آرمانی ، شهرسازی ، معماری