بررسی چند شگرد صرفی ادبی ساز زبان در سروده های بیدل دهلوی (وابسته های عددی، ترکیبات و اشتقاقات بیدلی)

از آنجایی که شعر نتیجه ی در هم شکستن نظام و اصول حاکم بر زبان معیار (خودکار) است، شاعر برای خلق یک اثر هنری ناگزیر است از این هنجارها عدول کند و برای ظهور این دگرگونی از ابزارها و شگردهای گوناگون بهره می برد که سبب نزدیک شدن محور زبان به نقش ادبی آن می گردد. در این میان، بیدل دهلوی به عنوان برجسته ترین شاعر سبک هندی در به نمایش درآورند ویژگی های فرمی و محتوایی این دوره، به خلق و به کارگیری شگردهای زبانی پرداخته است که یا آنها را تنها در زبان بیدل می توان یافت یا سروده های وی تبلور کامل و زیباتری از آنها را دربردارد. از این رو، در پژوهش حاضر سعی شده است برخی از این شگردهای ابهام انگیز زبانی و ساختارهای سازنده و معانی قابل دریافت از آنها، براساس فرایندهایی که در ژرف ساخت این عبارات و ترکیبات بر روی محورهای فرضی جانشینی و هم نشینی زبان صورت می گیرد و عامل پیوند آنها به روساخت می گردد، تحلیل و ارائه گردد.

کلیدواژه ها:

محور هم نشینی ، محور جانشینی ، وابسته عددی ، ترکیب ، اشتقاق