ساختار نحوی خود اصلاحی در محاوره زبان فارسی

«خود اصلاحی» (self-repair) فرایندی است که گوینده مشکلی را در «واحد ساختاری نوبت» خویش تشخیص می دهد و در صدد اصلاح آن برمی آید. اینکه چه مقدار به عقب برمی گردد تا اقدام به اصلاح کند، از زبانی به زبان دیگر متفاوت است. در این مقاله این سوال مطرح است که آیا در عملکردهای خود اصلاحی محاوره ی زبان فارسی، ارتباطی بین سازه تحت ساخت و میزان قلمرو بازیابی (scope of recycling) وجود دارد. دادگان محاوره ی زبان فارسی نشان می دهد که ۸/۸۹ درصد «قسمت های نیازمند اصلاح» (repaired segments) از سازه های واحد (کلی یا جزئی) و ۲/۱۰ درصد از ترکیب سازه های بندی تشکیل می شود اگرچه انواع مختلف سازه ها (نهاد، فعل، مفعول و ...) از نظر تعداد رخدادشان در «قسمت های نیازمند اصلاح» به صورت کلی یا جزئی و همچنین ترکیبی، متفاوت اند؛ اما ارتباطی بین سازه تحت ساخت و «قلمرو بازیابی» یافت نشد.

کلیدواژه ها:

خود اصلاحی ، واحد ساختاری نوبت ، قسمت نیاز به اصلاح ، قسمت در حال اصلاح (reparing segment) و تجزیه و تحلیل گفت و گو (conversational analysis)