تاملی تحلیل گرایانه به رابطه ابهام و عقلانیت در غزل حافظ

برپایه رویکرد بلاغت جدید و بهره گیری از نظریه امپسن در باب ابهام، نباید ابهام در کلمه و کلام حافظ را پیش فرضی صرفا هنری تلقی کرد، بلکه وقایع شگفت قرن هشتم حافظ را ناگزیر ساخته است تا از روی درایت و فهم موقعیت، ترفند ابهام را هم در بعد هنری و هم در بعد عقلانی در غزل هایش به کار گیرد. اصولا مقوله ابهام در غزل های حافظ مکث و سکوت معنادار و اندیشمندانه ای است که وی آگاهانه بدان دست یافته و آگاهانه از آن نیز استفاده کرده است. دریافت این دستگاه فکری، قاعدتا از طریق تامل به قراین زبانی و روابط ارجاعی درون متنی و برون متنی میسر خواهد بود. بدین ترتیب، این مقاله با طرح چنین فرضیه ای با استفاده از ابزار مطالعه کتابخانه ای با شیوه تحلیلی کوشیده تا این رابطه را با ذکر شواهدی به اثبات برساند.

کلیدواژه ها:

ابهام ، عقلانیت ، تحلیل ، ترفند ، غزل حافظ