عوامل اثرگذار بر شکل گیری خزش روستایی در ناحیه چمستان مطالعه موردی: شهرستان نور، استان مازندران

خزش، یکی از ویژگی­ های شناخته ­شده در بیشتر سکونتگاه ­های روستایی است که موجب تخریب اراضی طبیعی و کشاورزی و در نتیجه تغییر کاربری اراضی می شود. با توجه به اهمیت موضوع، نوشتار حاضر در پاسخ به این پرسش اساسی تحقیق که چه عواملی در شکل ­گیری پدیده خزش در اراضی سکونتگاه های ناحیه چمستان شهرستان نور موثرند، تدوین شده است. این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش جمع ­آوری داده­ ها، پژوهشی توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، تمامی ۸۷ سکونتگاه­ ها روستایی ناحیه چمستان بوده که بر­اساس تخصیص متناسب، تعداد ۱۷ روستا انتخاب شد. سپس با استفاده از جدول مورگان و کرجسی، برحسب جمعیت و خانوار هر روستا، ۲۵۰ سرپرست خانوار، به­عنوان نمونه انتخاب شده و پرسشنامه ­ها با استفاده از روش نمونه­ گیری تصادفی ساده میان آن ها توزیع شد. همچنین، از مدیران محلی (شوراها و دهیاران) نیز به­دلیل داشتن مسئولیت نظارت و کنترل تغییر کاربری اراضی در مناطق روستایی به ­صورت تمام ­شماری پرسشگری صورت گرفت. یافته ­ها نشان داد که شکل­ گیری خزش در سکونتگاه­ های روستایی چمستان تحت تاثیر شرایط توپوگرافی و اقلیمی متنوع،  کاهش درآمد خانوارهای روستایی از محل کشاورزی و افزایش قیمت و بورس­بازی زمین پس از تغییر کاربری، پایین ­بودن قیمت محصولات کشاورزی، پایین ­بودن بهره­وری سرمایه در بخش کشاورزی، افزایش و رشد جمعیت روستایی، مهاجرت معکوس از شهرها به روستاها، گسترش خانه ­های دوم، بهبود حمل و نقل و ارتباطات، ضعف در تدوین دستورالعمل آیین ­نامه مربوط به قانون کاربری اراضی، ضعف در کنترل و نظارت بر ساخت و ساز و سیاست ­های حمایتی ضعیف از کشاورزان، بوده است.

کلیدواژه ها:

خزش روستایی ، عوامل درونی ، عوامل بیرونی ، سکونتگاه های روستایی ، ناحیه چمستان ، شهرستان نور ، استان مازندران