بررسی کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی Hyssopus officinails L. در شرایط مختلف طبیعی و مزرعه (نور مازندران)

در این تحقیق به منظور بررسی کمیت و کیفیت اسانس گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.) در شرایط مختلف رویشگاهی، سرشاخه های گلدار آن از دو رویشگاه: مزرعه و طبیعت واقع در منطقه کالج شهرستان نور (۱۷۰۰ متر) در اردیبهشت ماه ۱۳۹۲ جمع آوری گردید. اسانس نمونه ها با استفاده از روش تقطیر با بخار آب (طرح کلونجر) استخراج و ترکیب های متشکله آنها با استفاده از دستگاه GC/MS مورد آنالیز و ارزیابی قرار گرفت. نمونه برداری از خاک به منظور آنالیز فیزیکوشیمیایی خاک در هر دو رویشگاه به روش تصادفی- سیستماتیک انجام شد و نتایج مقایسه آماری نمونه های خاک نشان می دهد که فسفر، پتاسیم، نیتروژن و کربن آلی در دو منطقه اختلاف معنی داری در سطح ۵ درصد با هم دارند. نتایج آنالیز اسانس نیز نشان داد که کمیت و کیفیت مواد موثره اسانس کاملا متاثر از تنوع رویشگاهی است، به طوری که میانگین بازده اسانس در رویشگاه طبیعی (۶/۰ درصد) و همچنین تعداد ترکیب های متشکله آن (۱۷ ترکیب) بیشتر از شرایط مزرعه بود. عمده ترین ترکیب های اسانس در رویشگاه طبیعی شامل بتا-پینن و ۱و۸-سینئول می باشد. در صورتی که در شرایط مزرعه ترکیب های: ۹ و ۷ اکتا- دکادینال و ۹ و ۱۲ اکتا- دکادینوئیک از عمده ترکیبات اسانس گزارش گردید، بنابراین اختلاف شرایط آب و هوایی و بروز استرس های محیطی سبب بروز تغییرات در  کمیت و کیفیت اسانس گیاه می شود.

کلیدواژه ها:

اسانس ، زوفا ، Hyssopus officinalis L ، طبیعت ، مزرعه ، نور مازندران