تحلیل کیفیت منابع آب زیرزمینی به منظور مدیریت بهینه منابع؛ مطالعه موردی حوزه آبخیز خوانسار هرات

آب­های زیرزمینی یکی از منابع تامین آب مورد نیاز انسان به ویژه در مناطق خشک و کم آب است.آب های زیرزمینی تحت تاثیر خشکسالی­های کوتاه مدت قرار نمی­گیرد و چنانچه به درستی استفاده شود منبع مطمئنی برای رفع نیازهای انسان است. حوزه آبخیز خوانسار، واقع در جنوب غربی شهر هرات در استان یزد، دارای دو رشته قنات با تخلیه متوسط سالانه ۴۱۴۳۸۳ مترمکعب و پنج دهنه چشمه با تخلیه متوسط سالانه ۶/۵۰۷۷۲۹ مترمکعب می باشد. با توجه به بکر بودن منطقه و عدم وجود آمار و اطلاعات به منظور مطالعات کیفی منابع آب و تغییرات کیفیت در جهت جریان، بنا به درخواست اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان یزد، در سال ۱۳۹۰، نمونه برداری از منابع آب، به طور انتخابی انجام شد. پس از آزمایش نمونه ها، تحلیل نتایج نشان داد که آب­های با کیفیت بالا و مناسب در مناطق ورودی حوزه قرار دارند و عمدتا از تیپ بیکربناته می­باشند. کیفیت این آب­ها با حرکت به سمت خروجی­ منطقه به علت عبور از تشکیلات زمین شناسی املاح دار تنزل پیدا می­کند. حداقل میزان هدایت الکتریکی آب در منطقه ۴۴۵ و حداکثر آن ۳۸۶۶ میکروموس بر سانتی متر می باشد. کاتیون های عمده به ترتیب فراوانی سدیم، منیزیم و کلسیم می باشند. همچنین بررسی کیفیت آب منطقه برای کشاورزی بر اساس دیاگرام ویلکوکس نشان دهنده مناسب بودن همه نمونه های آبی بجز نمونه های ۴ و ۶ می باشد. این دو نمونه در کلاس C۴-S۲ قرار گرفته و برای کشاورزی نامناسب ولی برای انواع دام ها مناسب می باشند. این نتایج در تصمیم گیری برای توسعه و استعدادیابی آینده اینگونه مناطق دارای اهمیت استراتژیک می باشد.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، خاتم ، خوانسار ، کیفیت آب ، مدیریت بهینه