ادوار فقه مقارن در اهل سنت

با گذشت زمانی نه چندان طولانی از ظهور اسلام، فتوحات مسلمانان گسترش یافت و مناطق بسیاری به تصرف آنان درآمد. لازم بود کسانی به این مناطق فرستاده شوند تا امور قضا و افتا را بر عهده بگیرند. اجتماع دو گروه از صحابه در حجاز وعراق به شکل گیری دو مدرسه انجامید: مدرسه مدینه یا مدرسه الحدیث و مدرسه کوفه یا مدرسه الرای. این دوگانگی سرآغاز تفاوت های فقهی بعد شد که به شکل گیری فقه مقارن انجامید. این علم پیشرفت کرد و کتاب هایی در این زمینه نوشته شدند. در میان کتبی که در زمینه فقه مقارن نگاشته شده­ اند، هیچ یک به ادوار فقه مقارن نپرداخته اند، بلکه می­توان گفت در تقسیم­بندی ادوار فقه مقارن هیچ پژوهش متقنی صورت نگرفته است، علاوه بر اینکه از کهن ترین آثار تطبیقی نیز نامی برده نشده است. پژوهش حاضر بر دو محور استوار شده است: الف) ارائه پیشنهاد برای تقسیم­بندی ادوار فقه مقارن به پنج دوره: ۱. بستر پیدایش، ۲. عصر تدوین، ۳. عصر رشد و تکمیل و توسعه، ۴. عصر رکود، و ۵. عصر حاضر یا عصر موسوعه­ها؛ و ب) معرفی قدیمی ترین و مهم ترین منابع این علم در هر دوره.  

کلیدواژه ها:

فقه مقارن اهل سنت ، فقه الخلاف ، فقه تطبیقی ، فقه مقایسه ای ، ادوار فقه