تحلیل ارتباط ویژگی های لیتولوژی غالب و گسل های زیرحوضه های واحد زمین ساختی زاگرس و بعد فراکتالی آن ها

غلامحسن جعفری; کژال غفوری

تحلیل ارتباط ویژگی های لیتولوژی غالب و گسل های زیرحوضه های واحد زمین ساختی زاگرس و بعد فراکتالی آن ها

محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و توسعه، دوره: 20، شماره: 66

سال انتشار: 1401

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 220

فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/1403336

شناسه ملی سند علمی:

JR_GDIJ-20-66_003

تاریخ نمایه سازی: 30 بهمن 1400

چکیده مقاله:

هندسه فرکتال ابزار مناسبی برای بررسی و شناخت رفتار پیچیده رودخانه است. مهم ترین ویژگی فرکتال، بعد آن است. هدف این مقاله تعیین بعد فرکتال و تحلیل آن با استفاده از تئوری هندسه فرکتال در زیرحوضه های واحد زمین ساختی زاگرس در غرب و جنوب غربی ایران است. برای بررسی بعد فرکتال واحد ژئومورفیک زاگرس، ابتدا لایه رودخانههای اصلی و آبراههها از ۳۰*۳۰ DEM مستخرج از ماهوارهی SRTM تهیه گردید. کل واحد ژئومورفیک ابتدا به یازده حوضه آبی حله، جراحی و زهره، کل مهران، کرخه، کارون، طشتک بختگان، مرزی غرب، مند، ابرقو- سیرجان، بندرعباس سدیچ، گاوخونی و هامون جازموریان تقسیم شد. سپس این حوضه های آبی به ۲۷۲ زیرحوضه تقسیم شد. در گام بعدی رتبه بندی آبراهه ها به روش هورتن و استرالر انجام گرفت؛ به کمک طول شاخه ها و نسبت انشعاب، بعد فرکتال تمامی زیرحوضه ها محاسبه شد. بعد فرکتال ۳۰ زیرحوضه در این واحد مورفوتکتونیک ۱-۰ (۰۲/۱۱%)، ۱۸۵ زیرحوضه ۲-۱ (۰۱/۶۸%) و ۵۷ حوضه بیشتر از ۲ (۹۵/۲۰%) برآورد گردید. تجزیه و تحلیل بعد فرکتال بین ۲-۱ زیرحوضه ها با رتبه نهایی هفت، در غالب زیرحوضه ها، نشان می دهد که این واحد زمین ساخت ازنظر حوضه ای به تکامل رسیده است و درصد کم تری از زیرحوضه ها، بعد فرکتال کمتر از یک و بیشتر از ۲ دارند. بعد فرکتال کمتر از ۱ و بیش از ۲ می تواند انعکاسی از وضعیت تکتونیک و لیتولوژی زیرحوضه ها باشد که مانع از به تعادل رسیدن بعد فرکتال زیرحوضه ها، در سطح یا خط شده اند. تجزیه و تحلیل نهایی زیرحوضه ها در واحد زمین ساختی زاگرس نشان می دهد که نمی توان رابطه معنی داری بین بعد فرکتالی و خصوصیات فیزیوگرافی زیرحوضه ها برآورد نمود.

کلیدواژه ها:

بعد فرکتال ، واحد مورفوتکتونیک ، زاگرس ، هورتن- استرالر ، نسبت انشعاب

نویسندگان

غلامحسن جعفری

دانشیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

کژال غفوری

کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی،گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

آرین،مهران؛ سیداحمد هاشمی (۱۳۸۷). پهنه بندی لرزه زمین ساختی زاگرس. ...
https://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=۸۶۱۲۴ . ...
آقانباتی، سیدعلی (۱۳۸۳). زمین شناسی ایران. انتشارات سازمان زمین شناسی ...
https://www.gisoom.com/book/۱۱۰۸۳۸۳۴ . ...
جعفری، غلامحسن؛ فاطمه بختیاری (۱۳۹۶). شواهد ژئومورفولوژیکی اسارت و انحراف ...
http://ensani.ir/fa/article/۳۸۱۲۲۹ . ...
جعفری، غلامحسن؛ هژیر محمدی (۱۳۹۸). بررسی رفتار آشوبناک تلخه رود ...
http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-۱-۲۸۹۵-fa.html . ...
جعفری، غلامحسن؛هژیر محمدی (۱۳۹۸). بررسی رفتار آشوبناک فرایندهای ژئومورفولوژیکی حوضه ...
http://geoeh.um.ac.ir/article_۳۲۹۹۳.htm.. ...
چورلی، ریچارد جی؛ استانلی ای شوم؛ دیوید ای سودن(۱۳۹۲). ژئومورفولوژی ...
https://bookroom.ir/book/۵۴۲۸۹ . ...
عدل، ایرج؛ صمد مهروند (۱۳۸۳). بعد فرکتالی و مشخصات هیدرولوژیکی ...
علایی طالقانی، محمود (۱۳۹۶). ژئومورفولوژی ایران، انتشارت قومس. صفحه ۳۶۰ ...
https://www.adinehbook.com/gp/product/۹۶۴۵۵۱۶۶۲۵ . ...
علمی زاده، هیوا؛ امید ماه پیکر؛ مریم سعادتمند (۱۳۹۳). بررسی ...
https://elmnet.ir/article/۱۱۵۹۹۸۰-۴۲۴۹۱ . ...
علیزاده، امین (۱۳۹۴). اصول هیدرولوژی کاربردی، انتشارات دانشگاه امام رضا. ...
https://www.gisoom.com/book/۱۱۱۵۳۳۳۳ . ...
فتاحی، محمد هادی؛ زهرا طالب زاده (۱۳۹۶). تولید آب نگار ...
http://wej.miau.ac.ir/article_۲۳۰۴.html . ...
فتاحی، محمدهادی؛ زهرا طالب زاده (۱۳۹۶). ارتباط بین ضریب فشردگی ...
https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=۳۱۲۳۳۳ . ...
قاسمی فر، الهام؛ سمیه ناصرپور (۱۳۹۳). پهنه بندی اقلیمی ناحیه ...
http://ensani.ir/fa/article/۳۴۶۲۰۰ . ...
کرم، امیر (۱۳۸۹). نظریه آشوب فرکتال (برخال) و سیستم غیرخطی ...
https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=۱۲۳۳۳۶ . ...
محمدی خشویی،مژده؛ محمدرضا اختصاصی(۱۳۹۸). مقایسه بعد فراکتال و ویژگی های ...
http://magazine.hormozgan.ac.ir/article-۱-۴۹۳-fa.html . ...
Baas, A. C (۲۰۰۲). Chaos، fractals and self-organization in coastal ...
https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/۲۰۰۲Geomo..۴۸..۳۰۹B . ...
Bez, N., & Bertrand, S. (۲۰۱۱). The duality of fractals: ...
https://sci-hub.se/https://doi.org/۱۰.۱۰۰۷/ s۱۲۰۸۰-۰۱۰-۰۰۸۴-y . ...
Cleveringa، J.، & Oost، A. P. (۱۹۹۹). The fractal geometry ...
https://link.springer.com/article/۱۰.۱۰۲۳/A:۱۰۰۳۷۷۹۰۱۵۳۷۲ . ...
Di Giulio, A., Ceriani, A., Ghia, E., & Zucca, F ...
Khanbabaei, Z., Karam, A., & Rostamizad, G. (۲۰۱۳). Studying relationships ...
https://www.scirp.org/journal/paperinformation.aspx?paperid=۳۱۷۸۲ . ...
Mandelbrot, B. (۱۹۶۷). How long is the coast of Britain? ...
https://science.sciencemag.org/content/۱۵۶/۳۷۷۵/۶۳۶ . ...
Phillips، J. D (۱۹۹۳). Interpreting the fractal dimension of river ...
https://www.researchgate.net/publication/۲۹۲۴۱۵۲۹۳_Interpreting_the_fractal_dimension_of_river_ne. ...
Sivakumar, B & Berndtsson, R (۲۰۱۰). Advances in data-based approaches ...
https://www.amazon.com/Advances-Data-Based-Approaches-Hydrologic-Forecasting/dp/۹۸۱۴۳۰۷۹۷۱ . ...
Tabatabaei, M., Solaimani, K., & Noroozi, A. A (۲۰۱۳). Ordering ...
http://envs.sbu.ac.ir/article/viewFile/۲۳۹۰/۲۳۸۶ . ...
Turcotte, D.L (۲۰۰۷). Self-organized complexity in geomorphology: Observations and models. ...
https://www.researchgate.net/publication/۲۲۳۳۶۳۰۸۸_Self-organized_complexity_in_geomorphology_ Observations_and_modelstworks . ...
Rodriguez-Iturbe, I & Rinaldo, A (۲۰۰۱). Fractal river basins: chance ...
https://www.nhbs.com/fractal-river-basins-book ...

نمایش کامل مراجع