تحلیل محیطی نظام مندآبخوان دشت اسفراین با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی باکلی

مصارف روزافزون آب در کنار اقلیم خشک ایران، باعث فشار روزافزون بر منابع آب زیرزمینی گشته و توجه به برنامه­ریزی استراتژیک منابع آب را ضروری ساخته است. در این پژوهش، فرایند برنامه­ریزی استراتژیک آبخوان دشت اسفراین که یکی از دشت های حوضه کویر مرکزی ایران است، مطالعه شده است. برای این منظور یک تحلیل SWOT برای دشت مذکور انجام شد و نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدهای آن شناسایی شد. این عوامل، با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی باکلی، به شیوه نظام مند، تحلیل شد و براساس این تحلیل، نوع استراتژی­های اولویت­دار پیشنهاد شد. در تحلیل SWOT، برای هر یک از گروه­های نقاط قوت و نقاط ضعف، پنج عامل و برای گروه­های فرصت ها و تهدیدها، هفت عامل شناسایی شد. نتایج تحلیل نظام مند عوامل SWOT نشان داد که سهم دو گروه فرصت ها و نقاط ضعف در عوامل دارای اولویت بالاتر، بیش تر از دو گروه نقاط قوت و تهدیدها بوده است، به طوری که سهم گروه فرصت ها، نقاط ضعف، تهدیدها و نقاط قوت در نیمه اول فهرست عوامل، به ترتیب ۷۱، ۶۰، ۴۳ و ۲۰ درصد عوامل این گروه­ها بوده است. بنابراین پیشنهاد می شود که در گزینش استراتژی­های مناسب برای آینده آب­های زیرزمینی دشت اسفراین، باید اولویت با استراتژی­های WO باشد. استراتژی­هایی که با استفاده از فرصت های موجود در محیط بیرونی، سعی در بهبود و رفع نقاط ضعف درون سیستم دارند.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی راهبردی ، تحلیل SWOT ، رویکرد ترکیبی SWOT-FAHP ، مدیریت آب های زیرزمینی