اثر خاک پوش های مختلف بر برخی ویژگی های فیزیکی و مکانیکی رسوبات بادرفتی

    استفاده از انواع خاک پوش های سازگار با محیط زیست، یکی از روش­ هایی است که به منظور کاهش فرسایش بادی و تثبیت ماسه­ های روان به کار می­ رود. به منظور آماده سازی بستر تیمارها در محیط آزمایشگاهی از ماسه­ های بادی بیابان ریگ­ بلند کاشان استفاده شد. برای انجام آزمایش­ها از سینی­های فلزی با ابعاد ۲×۳۰×۱۰۰ سانتی­متر و برای پاشش تیمارهای بنتونیت، زئولیت، ملاس و لیگنوسلولز استفاده شد و تاثیر این خاک پوش ها بر برخی ویژگی های فیزیکی و مکانیکی رسوبات بادرفتی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت بر اساس نتایج تجربی و پس از ایجاد مدل رگرسیون بین متغیرهای طراحی مخلوط و پاسخ، مقدار بهینه هر کدام از خاک پوش ها در نرم افزار Design of Expert به دست آمد. با توجه به نتایج به­ دست آمده وجود مواد زئولیت، لیگنوسلولز و ملاس به صورت ترکیب در هر خاک پوش اختلاف معنی­ داری از نظر ویژگی­های مقاومت فشاری، برشی، ضرب ه­ای، سایشی و تشکیل سله با سایر خاک پوش ­ها و نمونه شاهد ایجاد می کند. بررسی انجام شده در حالت حداکثر و میانه نشان داد که مقدار بنتونیت و ملاس با یکدیگر برابر (۱۵ گرم) می­باشند و در مقدار زئولیت و لیگنوسلولز با یکدیگر تفاوت دارند، به طوری که مقدار زئولیت و لیگنوسلولز در حالت حداکثر ۵ و ۱۵ گرم و در حالت میانه ۱۵ و ۰ گرم می­باشند. هر کدام از مواد به تنهایی پاسخ­های مختلفی را در برابر مقاوم ت­های مختلف نشان می­دهد اما آنچه نتایج این تحقیق نشان می ­دهد ترکیب این مواد با یکدیگر باعث بهبود شاخص­ های پایداری خاک شده است.  به­طوری­که مقدار مقاومت فشاری را ۲/۳ کیلوگرم بر سانتی­مترمربع، مقاومت برشی را ۹/۷ نیوتن بر سانتی­مترمربع، ضرب ه­ای را ۸/۰، سایشی را ۴۵ و ضخامت سله ایجاد شده را ۲۰ میلی­متر نسبت به نمونه شاهد افزایش دادند.

کلیدواژه ها:

Abrasion resistance ، Impact resistance ، Mineral mulch ، Penetration resistance ، Shear strength ، Thickness ، خاک پوش معدنی ، ضخامت سله ، مقاومت برشی ، مقاومت سایشی ، مقاومت ضربه ای ، مقاومت فشاری