مزیدیان و نقش آنان در گسترش تمدن اسلامی

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 285

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PTE-5-16_003

تاریخ نمایه سازی: 23 بهمن 1400

چکیده مقاله:

مزیدیان یکی از حکومت­های شیعی عراق بودند که در فاصله میان سال­های ۳۵۰ تا ۵۴۵ ه‍.ق برابر با ۹۶۱ تا ۱۱۵۰م.، بر منطقه حله و پیرامون آن فرمان راندند. آنان که شاخه­ای از اعراب بنی­اسد به شمار می­آمدند، نخست در محلی بین کوفه و هیت استقرار یافتند و روزگار خود را از طریق دام­داری و کشاورزی سپری می­ساختند؛  تا آن­که در دوره معزالدوله بویهی، علی­بن­مزید تحت حمایت بویهیان توانست حکومت مزیدیان را  در نواحی یاد شده پدید آورد. پس از علی، هفت تن دیگر از افراد خاندان مزیدی به حکومت دست یافتند و با فراز و فرودهایی تا سال ۵۴۵ ه‍.ق بر قلمرو مزیدی فرمان راندند. بی­شک بزرگ­ترین و مشهورترین حکمران مزیدی، صدقه­بن­منصور بود که همزمان با ظهور خاندان سلجوقی، حکومت مزیدیان را در اختیار داشت. وی که امیری هوشمند بود، با استفاده از اختلاف­ها و درگیری­های بین امرای سلجوقی، شهرهای بصره، کوفه، هیت و تکریت را به زیر فرمان آورد، و شهر حله را بنا نهاد و پایتخت خود را بدانجا منتقل ساخت و آن شهر را پایگاهی برای  حمایت بی­چون و چرا از عالمان و دانشمندان قرار داد و زمینه گسترش بیش از پیش تمدن اسلامی را فراهم آورد. این مقاله بر آن است که بر اساس روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع، مآخذ و پژوهش­های تاریخی، در وهله نخست زمینه­ها و چگونگی ظهور حکومت مزیدی را بررسی و در مرحله بعد نقش آن خاندان را در گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی، به ویژه در دو بخش ادبی و علمی، بیان کند، و آن­گاه فعالیت­های آنان را در راستای گسترش تشیع تبیین نماید. واژه­های کلیدی: مزیدیان، حله، عراق، ادب، دانش و فرهنگ، تمدن اسلامی، تشیع     

نویسندگان

سید احمد رضا خضری

دانشگاه تهران، گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی