واکاوی داستانی از مثنوی معنوی درباره سلطان محمد خوارزمشاه باز خوانی تاریخی داستانی از یک متن عرفانی
محل انتشار: فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام، دوره: 5، شماره: 18
سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 180
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PTE-5-18_006
تاریخ نمایه سازی: 23 بهمن 1400
چکیده مقاله:
رویداد حمله مغول و سرنگونی حکومت خوارزمشاهیان موجب ایجاد تصویری سرزنشآمیز و نکوهش بار از سلطان محمد خوارزمشاه نزد مورخان و به تبع آن پژوهشگران گردیده است. چنین به نظر میرسد که این باور شایع در محتوای یکی از داستانهای مثنوی مولانا جلالالدین بلخی، به صورتی متفاوت به نمایش درآمده است و ظاهرا شاعر در اثر عرفانی خود رویکردی متفاوت در مورد سلطان محمد نشان داده است. این پژوهش درصدد است تا با واکاوی عوامل مختلفی از جمله عناصر زبانی به کار رفته در داستان، سرچشمههای روایی و تغییرات ایجاد شده در روایت جدید و انگیزههای احتمالی شاعر، به بررسی جنبههای خاص روایت مولانا در مورد سلطان برافتاده خوارزمشاهی پرداخته و این داستان عرفانی را به لحاظ تاریخی و سیاسی روزگار سرایش آن مورد ارزیابی قرار دهد.
کلیدواژه ها:
Sultān Muhammad Khawarazm Shāh ، Mathnavi Ma’nvi ، mystical parable ، allegory narrative ، historical narrative ، سلطان محمد خوارزمشاه ، مثنوی معنوی ، تمثیل عرفانی ، روایت داستانی ، روایت تاریخی
نویسندگان
یزدان فرخی
پیام نور