جنبش وصفا (بررسی جنبش غلات شیعی عراق در عهد خلافت هشام بن عبدالملک و امارت خالدبن عبدالله القسری)

جنبش غلات عراق در عهد خلافت هشام بن عبدالملک یکی از جنبش های سیاسی و فکری است که آثار فراوانی در تاریخ سیاسی و اندیشه های مذهبی غلات بر جای نهاده است. این حرکت به رهبری هفت تن از شیوخ غالی کوفه در سال (۱۱۹ق) صورت گرفت. از این جنبش در برخی منابع به عنوان «وصفا» یاد شده. این جنبش یکی ازمستقل ترین حرکت های تاریخی غلات شیعی است که تقریبا هم زمان با جنبش های پایانی خلافت امویان و قبل از همه آن ها در کوفه آشکار گردید. اما از آن جا که در فضای پر التهاب جریان های آشکار و پنهانی که منجر به سقوط امویان شد صورت گرفت آن چنان مورد توجه قرار نگرفت، به ویژه آن که این حرکت، ماهیتی بدعت آمیز داشت و در بستری از افکار و آراء رازآمیز، سری و غالی صورت گرفت. اطلاعات تاریخی و فکری در باب آن روایت ها و اتهام های عقیدتی کفرآمیز به ندرت ثبت شده است. این پژوهش به دنبال آن است که ضمن بررسی چگونگی و چرایی وقوع این حرکت، پیشینه فکری، زمینه های سیاسی ماهیت و خاستگاه اجتماعی این حرکت غالیانه را بررسی نموده و تاثیر اهمیت آن را در رشد و رواج اندیشه ها ی غلو آمیز نشان دهد.  

کلیدواژه ها:

Shiite movements ، Umayyads ، Extremist movements ، Bian IbnSam'an ، Moghyereh Ibn Said ، Hisham Ibn Abdul Malik ، Khaled Ibn Abdullah Alqasry ، شیعه ، امویان ، جنبش های غالی ، بیان بن سمعان ، مغیره بن سعید ، هشام بن عبدالملک ، خالدبن عبدالله القسری