بررسی زمینه های پویایی جایگاه اجتماعی ایرانیان در عصر اول عباسی (۱۳۲-۱۷۰ق)

با ورود اسلام به ایران، دگرگونی هایی در ساختار سیاسی و اجتماعی ایران به وجود آمد. این دگرگونی ها در دوره بنی امیه شدت گرفت؛ دولت مردان اموی با راهبرد برتری نژادی، قومی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، زمینه نارضایتی عمومی و فراگیر را فراهم کردند. عباسیان با بهره مندی از چنین شرایطی و حمایت ایرانیان، قدرت را به دست گرفتند. در اوایل این حکومت، نخبگان ایرانی، اداره امور مهم حکومتی را عهده دار شدند و از مزایای اجتماعی این دوره بهره بردند. این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با روش کتابخانه ای به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که کارگزاران ایرانی در دگرگونی و قشربندی اوایل عباسی چه نقشی داشتند؟ یافته­های پژوهش چنین نشان می­دهد که اهمیت اندیشه ایرانشهری در بازخوانی  فرهنگ و هویت ایرانی در این عصر، نقش نظامی ایرانیان_ علی­الخصوص اهالی خراسان_ در قدرت­گیری حکومت بنی عباس و در نهایت، نقش موثر وزیران و دیوان سالاران ایرانی در ساختار قدرت سیاسی حکومت عباسی ازجمله عواملی بودند که در دگرگونی مترقی پایگاه اجتماعی ایرانیان در عصر اول عباسی تاثیر به­سزایی بر جای نهادند.

کلیدواژه ها:

Iranians ، Abbasids ، social status ، bureaucracy ، Iranshahri ideas ، ایرانیان ، عباسیان ، پایگاه اجتماعی ، دیوان سالاری ، اندیشه های ایرانشهری