برخاستگاه ماسه‎سنگ های ژیوتین- فرازنین در مقطع کوه تیزی (شمال خاور کرمان)، ایران مرکزی

ماسه‎سنگ های ژیوتین- فرازنین کوه تیزی (واقع در ۲۵ کیلومتری شمال خاور کرمان) به طور ناپیوسته بر روی سنگ های کامبرین بالایی سازند کوهبنان قرار گرفته اند و خود توسط نهشته های کربنیفر زیرین سازند هوتک (با یک ناپیوستگی فرسایشی) پوشیده می‎شوند. در این ماسه‎سنگ ها که از نوع کوارتزآرنایت هستند، بیشتر دانه ها کوارتز متوسط تا بسیار ریزدانه (به همراه مقادیر بسیار کم فلدسپار، خرده سنگ و کانی سنگین) نیمه زاویه دار تا گرد شده هستند و جورشدگی خوبی دارند. مهم ترین فرایندهای دیاژنتیکی، تراکم فیزیکی و شیمیایی شدید (مرز دانه ها به صورت مستقیم، محدب- مقعر و مضرسی و آثار انحلال ناشی از فشار)، کاهش بسیار زیاد تخلخل میان دانه ای به‎دلیل آرایش دوباره دانه ها و تشکیل سیمان سیلیسی است. داده های سنگ نگاری، منشا نفوذی درون کراتونی را نشان می دهد و تجزیه عناصر فرعی و نسبت هایشان (Th/Sc & La/Sc)، مشابهت این سنگ ها با رسوبات حاصل از هوازدگی سنگ های فلسیک را تایید می کند. میانگین شاخص CIA و PIA برای این سنگ ها به ترتیب ۹۶/۶۹ و ۸/۷۵ (بیش از ۶۰) و گویای هوازدگی متوسط تا زیاد برای سنگ منشا یا در هنگام حمل و نقل رسوبات (پیش از نهشت پایانی) است. نتایج حاصل از رسم اکسیدهای اصلی و عناصر فرعی این نمونه ها بر روی نمودارهای مختلف، نهشت در یک محیط رسوبی وابسته به حوضه حاشیه قاره ای غیرفعال را نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

ماسه‎سنگ ، ژیوتین- فرازنین ، هوازدگی ، برخاستگاه ، جایگاه زمین ساختی ، ایران