تدوین سیاست ها و راهبردهای بومی توسعه ایران (آینده پژوهی راهبرد توسعه ایران)

توسعه مسئله ای است که زایش آن بطن جامعه است، جوشش درونی یک اجتماع، حاصل تمرین و ممارست، پی درپی نسل هایی است که تمدن را ایجاد کردند. الگوی توسعه از تمدن یک ملت گرفته می شود با بحران در تمدن، الگوی توسعه نیز دچار آشفتگی و بی سازمانی می گردد. بر این اساس، در تدوین راهبرد توسعه می توان از مدل های ملل دیگر به عنوان یک الهام بخش استفاده نمود، اما به دلیل تفاوت هنجاری، اخلاقی و سبک زندگی متمایز امکان پیاده سازی یک الگوی ملل دیگر در داخل جامعه امکان پذیر نیست، این به علت تفاوت های جغرافیایی، فرهنگ های موجود، باورهای اخلاقی و ژنوم فرهنگی برمی گردد. بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش این است که جامعه ایرانی در عصر مواجهه با مسائل جهانی و نظام سرمایه داری غرب، چه راهبرد و سیاست هایی برای آینده توسعه خود دارد و باید از چه الگو و معیارهایی برای عبور از بحران های پیش رو باید استفاده کند؟ روش از روش الگوی تاریخی-تحلیلی برای پاسخ به این پرسش استفاده کرده است. واکاوی تاریخی قبل از انقلاب حاکی از این است که از دوره پهلوی اول، الگوی توسعه آمریکایی، پهلوی دوم، مدل توسعه آلمانی حاکم بوده و در جریان بعد از انقلاب باوجود تلاش های انقلابی و روحیه جهادی در جهت استقرار و نهادینه سازی یک الگوی توسعه متناسب با بافت فرهنگی ایران، همچنان الگوی چینی و بعد الگوی ژاپنی در جریان توسعه بیشتر نمود پیداکرده است، این مسیر از توسعه تا زمان طرح تدوین الگوی توسعه درونی (اقتصاد مقاومتی) از سوی رهبر انقلاب، بر جریان توسعه حاکم بوده است. طرح تدوین این الگوی توسعه (اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری)، به نوعی هشداری بود که اندیشمندان پسا توسعه نیز مدعی آن بودند، رهایی از الگوی توسعه وابسته، بیداری یک تمدن در برابر الگوی اقتصادی وابسته و شرطی شده که عواقب آن در زمان تحریم های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ بیشتر نمایان شد. این امر نوعی بازگشت به اقتصاد درون زایی و باز قرائت مجدد از فهم توسعه و راهبرد آن شده است.

کلیدواژه ها:

اقتصاد مقاومتی ، الگوی وابستگی ، راهبرد توسعه ، سبک زندگی.