بررسی اقتصادی برداشت صمغ باریجه در مراتع ییلاقی فیروزکوه

باریجه (Ferula gummosa) گیاهی چندساله متعلق به خانواده چتریان است که جزو گونه های شاخص و مهم دارویی- صنعتی ایران به شمار می رود. این گیاه شیره ای دارد که از بوی بسیار خوبی برخوردار بوده و البته دارای خواص بی شماری می باشد. لذا با توجه به اهمیت اقتصادی و ارزش صادراتی صمغ باریچه تحقیق حاضر به بررسی میزان درآمد زایی گیاه دارویی- صنعتی باریجه در مراتع ییلاقی شهرآباد فیروزکوه پرداخته است. منطقه مورد مطالعه دارای سطحی بالغ بر ۲۰۵۵ هکتار از آن دارای تیپ مرتعی باریجه می باشد. شیوه بهره برداری به منظور تعیین میزان تولید و تراکم باریجه، ۳۰ پلات یک متر مربعی در ۳ ترانسکت ۱۰۰ متری انداخته شد. مدیریت برداشت و بهره برداری باریجه توسط شورای اسلامی روستا انجام می گیرد. برای تعیین میزان درآمدزایی باریجه نیز با توجه به برداشت های میدانی انجام شده و تکمیل پرسشنامه، مساحت قابل بهره برداری شده حدود ۲۰۰ هکتار و کل صمغ برداشت شده ۳۶ تن در سال ۱۳۹۹ تعیین شد. با احتساب میزان بهره مالکانه دولتی در سطح بهره برداری شده (۷۰۲۰ میلیون ریال) و قیمت فروش بارریجه ۲/۶ میلیون ریال به ازای هرکیلوگرم، ارزش ریالی درآمد ناخالص معادل ۴۶۸۰۰ میلیون ریال و کل هزینه بهره برداری ۴۰۰۰ میلیون ریال برآورد شد. درآمد خالص از برداشت باریچه در یک دوره کامل بهره برداری ۱۸۹۵۰ میلیون ریال (۴۷۹۷۴۶۸۳ ریال/ هکتار) برآورد شد. نتایج این مطالعه نشان داده است بهره برداری صمغ باریجه ضمن ایجاد اشتغال زایی، از ارزش صادراتی قابل توجهی نیز برخوردار است.

کلیدواژه ها:

گیاهان دارویی ، باریجه ، درآمدزایی ، فیروزکوه