بررسی و مقایسه میزان اثربخشی اقتصادی فعالیت های احیایی مراتع مناطق خشک از جنبه علوفه تولیدی با استفاده از دو روش سنتی و نوین (التذاذی)

تعیین ارزش اقتصادی کارکردهای مستقیم حاصل از فعالیت های احیایی مرتع، بخصوص در مراتع مناطق خشک، می تواند نقش مهمی در افزایش انگیزه های اقتصادی و اجتماعی مرتع داران برای مدیریت و مشارکت هرچه بهتر آنان در احیای مراتع خود ایفا نماید. تحقیق حاضر با هدف بررسی و مقایسه میزان اثربخشی اقتصادی فعالیت های احیایی مراتع مناطق خشک از ج نبه علوفه تولیدی با استفاده از دو روش سنتی و نوین (التذاذی) در عرصه احیایی تاجمیر استان خراسان جنوبی انجام گرفت. برای این منظور ابتدا با استقرار سه ترانسکت ۳۰۰ متری در منطقه معرف به شکل تصادفی- سیستماتیک تولید سال جاری گونه های مورد استفاده دام با روش قطع و توزین تعیین گردید. پس از خشک و توزین هر نمونه، با درنظر گرفتن خوش خوراکی و ارزش رجحانی، حد بهره برداری مجاز مشخص و مقدار علوفه قابل دسترس تعیین گردید. جهت ارزش گذاری اقتصادی از روش التذاذی (هیدونیک) استفاده گردید. در این راستا ابتدا رابطه رگرسیونی بین قیمت نهادهای دامی و TDN استخراج گردید. در ادامه با قرار دادن کل ماده غذایی قابل هضم (TDN) گونه های مرتعی، ارزش اقتصادی علوفه تولیدی تعیین گردید. نتایج نشان داد میانگین قیمت هرکیلوگرم علوفه در منطقه مورد مطالعه ۲۸۶۴/۴ تومان است. براین اساس میزان ارزش اقتصادی علوفه برای هر هکتار از مراتع احیا شده به روش هیدونیک و سنتی (قیمت علوفه معادل ۷۰ درصد قیمت جو)، ۱/۲۲ و ۱/۵۲ میلیون تومان برآورد گردید. همچنین ارزش اقتصادی کل علوفه تولیدی برای مراتع احیایی مورد مطالعه به روش هیدونیک و سنتی به ترتیب ۱۸۴/۱ و ۲۲۸/۳ میلیون تومان برآورد گردید. نتایج نشان از برآورد غیرواقعی روش سنتی نسبت به روش هیدونیک دارد. هرچند ممکن است در برخی موارد ارزش غذایی برخی گونه های مرتعی بیشتر از ارزش غذایی جو باشد اما متوسط ارزش غذایی کل گونه های مرتع، همواره کمتر از جو است. لذا استفاده از روش هیدونیک به منظور برآورد یک عدد واقعی از ارزش غذایی علوفه تولیدی مرتع توصیه می گردد.

کلیدواژه ها:

اثربخشی ، ارزش گذاری ، TDN ، کیفیت علوفه ، هیدرونیک ، خراسان جنوبی