پترولوژی و ژئوشیمی پریدوتیت های کمپلکس افیولیتی فنوج- مسکوتان، مکران، جنوب خاوری ایران

توالی گوشته ای رخنمون یافته در باختر محدوده فنوج- ­مسکوتان، دربردارنده لرزولیت و هارزبورژیت کلینوپیروکسن دار با بافت پورفیروکلاستیک، لرزولیت ریزبلور با کانی های نوظهور، عدسی های پراکنده کرومیتیت و نفوذی­های گابرویی قطع کننده است. بررسی های سنگ نگاری و داده های مایکروپروب، شواهدی از فعل و انفعالات پریدوتیت/مذاب، فرایندهای پس از ذوب و فعل و انفعالات ساب سالیدوس را نشان می دهند که با ظهور دو نسل پیروکسن-  الیوین دگرشکل و اولیه و پیروکسن-­ الیوین-­ آمفیبول نوظهور و ریزبلور تجلی یافته است. کانی های نسل دوم به صورت میانبار، بینابینی و ریزبلور تشکیل شده اند. این دو نسل از کانی ها، ویژگی های ژئوشیمیایی کاملا متمایز دارند، به گونه ای که کانی های نسل اول، قابل مقایسه با پریدوتیت های پشته های میان اقیانوسی و کانی های نسل دوم، ویژگی هایی متمایل به محیط های فرافرورانش را نشان می­دهند. بنابراین ترکیب شیمیایی کانی های نسل های مختلف، نشان از سنگ زایی متفاوت سنگ های اولترامافیک کمپلکس افیولیتی فنوج- مسکوتان دارد. تفسیر داده های شیمیایی از سنگ کل نشان می دهد که این سنگ ها منبع گوشته ای از نوع مورب تهی شده دارند که ۵ تا ۱۵ درصد ذوب بخشی را تحمل کرده اند. بررسی الگوهای عناصر خاکی کمیاب بهنجارشده با مقادیر کندریت و مقایسه آنها با الگوهای گوشته ای از نوع مورب تهی شده (DMM)، نشانگر غنی شدگی LREE و HREE نسبت به MREE و ارائه الگوهای U شکل است، بنابراین پریدوتیت های کمپلکس افیولیتی فنوج- مسکوتان، تحول چندمرحله ای را تجربه کرده اند و ویژگی هایی از محیط آبیسال تا پهنه فرافرورانش نشان می دهند. می توان گفت که گذر از محیط آبیسال به سمت فرافرورانش متاثر از سیال های برخاسته از صفحه فرورونده بوده است.

کلیدواژه ها:

مکران ، نئوتتیس ، پریدوتیت ، مورب ، توالی گوشته ای ، فرافرورانش ، آبیسال