تعیین مرز اشکوب های باتونین-کالووین (ژوراسیک میانی) بر پایه چینه نگاری مغناطیسی در برش گل بینی، البرز خاوری، ایران

برش گل­بینی در ۳۵ کیلومتری شمال خاوری شهرستان جاجرم، در­بردارنده توالی به­هم پیوسته­ای از سنگ­نهشته­های سازند­های تریاس- ژوراسیک است. با بررسی­های صورت­گرفته روی سازند دلیچای در این برش و در محدوده آشکوب­های ژوراسیک میانی (باتونین-کالووین)، سه عضو سنگ­چینه­ای، ۳۱ جنس و۱۳ گونه آمونیتی شناسایی و مرز این دو اشکوب نیز، مشخص شد. برای این مطالعه، ۱۵۵ نمونه مغزه جهت دار رسوبی از لایه­های سنگ­آهکی و سنگ­آهک مارنی به منظور مطالعات پارینه­مغناطیس در این مرز، توسط دستگاه مغزه­گیر قابل حمل (پرتابل)، تهیه و در آزمایشگاه محیط و پارینه مغناطیس سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی کشور بررسی شد. مراحل کار آزمایشگاهی در این پژوهش شامل اندازه­گیری پسماند مغناطیسی طبیعی، آزمایش روند تغییر پذیرفتاری مغناطیسی در برابر افزایش درجه حرارت و تعیین نوع کانی­های مغناطیسی موجود در هر نمونه، مغناطیس­زدایی به روش حرارتی و میدان متغیر است. با تکیه بر روش­های آزمایشگاهی انجام شده، جهت ها و میانگین جهت های مغناطیسی و یا به عبارتی مقادیر مربوط به زوایای میل Inclination)) و انحراف مغناطیسی (Declination) نمونه­ها در زمان نهشته شدن رسوبات، قطبیت های مغناطیسی عادی و وارون، قطب ظاهری زمین­مغناطیسی (VGP) (Virtual Geomagnetic polarity) نمونه­ها و متوسط میزان انباشت رسوب (نرخ رسوب­گذاری) در این برش تعیین شد. افزون بر این، قطبیت­های مغناطیسی عادی و وارون (Normal & Reverse) در طول برش مورد نظر برای هر مغزه گرفته شده تعیین، تغییرات قطبی مغناطیسی آن رسم و با جداول قطبیت مغناطیسی بین­المللی و برش­های معرفی­شده از کشورهای آلمان و روسیه مقایسه شد که نتایج به­دست آمده از برش گل­بینی با این برش­ها همخوانی دارد.

کلیدواژه ها:

برش گل بینی ، پارینه مغناطیس ، جاجرم ، آمونیت ، قطبیت مغناطیسی