بررسی مدل های مختلف برآورد تابش خورشیدی به منظور معرفی مناسب ترین مدل در یک اقلیم نیمه خشک

چکیده تابش خورشیدی رسیده به سطح زمین یکی از پرکاربردترین پارامترهای مورد استفاده در پروژه ها و مدل سازی های هیدرولوژی، کشاورزی، هواشناسی و اقلیمی می باشد. با توجه به این که تهیه و ایجاد وسایل اندازه گیری این پارامتر بسیار پرهزینه است، تاکنون مدل های متعددی جهت برآورد آن در اقلیم های مختلف توسط محققان، پیشنهاد شده است. در این پژوهش، هفت مدل برآورد تابش طول موج کوتاه خورشیدی، شامل: ۱- مدل آنگستروم- پرسکات پیشنهادی توسط فائو، ۲- مدل آنگستروم- پرسکات واسنجی شده توسط خلیلی و رضایی صدر، ۳- مدل آنگستروم- پرسکات واسنجی شده توسط خلیلی و رضایی صدر تحت تاثیر طیف جذبی بخارآب، ۴- مدل آنگستروم- پرسکات واسنجی شده توسط علیزاده و خلیلی، ۵- مدل رگرسیون خطی علیزاده و خلیلی، ۶- مدل صباغ و ۷- مدل گلور- مک کلوت جهت انتخاب و معرفی مناسب ترین مدل در این منطقه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج مقایسه مقادیر محاسبه شده با مدل ها با مقادیر اندازه گیری شده توسط پیرانومتر، نشان داد که بر اساس میزان ضریب تعیین، مدل های ۱، ۲ و ۴ (به ترتیب برابر ۸۵۰۵/۰، ۸۵۰۷/۰ و ۸۵۰۷/۰) بیش ترین همبستگی را با مقادیر واقعی تابش، نشان می دهند. اما با توجه به تفاوت بسیار ناچیز این مدل ها و مقادیر کم تر شاخص های ، و (به ترتیب برابر ۶۸/۲، ۱۶/۰ و ۵۹/۰) در مدل ۱، می توان این مدل را به عنوان مناسب ترین مدل برآورد تابش خورشیدی در این اقلیم معرفی نمود. واژه های کلیدی: تابش طول موج کوتاه خورشیدی، پیرانومتر، طیف جذبی بخارآب، ضریب تعیین، اقلیم نیمه خشک