بررسی آزمایشگاهی تاثیر زئولیت بر رفتار خاک های شالیزاری منطقه گیلان در مراحل بروز ترک در حالت آبیاری تناوبی

چکیده برنج را می توان در خاک های مختلفی کاشت ولی خاک با بافت سنگین با نفوذپذیری کم برای رشد و نمو آن مناسب تر از انواع دیگر بافت خاک است. فرض بر این است که وجود زئولیت در خاک می تواند در حفظ رطوبت و جلوگیری از بروز ترک در خاک موثر باشد. به منظور بررسی اثر زئولیت بر وضعیت رطوبتی و خواص هیدرولیکی خاک های شالیزاری استان گیلان، فاکتور زئولیت در چهار سطح (صفر، ۸، ۱۶، ۲۴ تن در هکتار) در پنج مرحله رطوبتی خاک (اشباع، ظهور ترک موئین، ترک نهایی، بازگشت از ترک نهایی به ترک موئین، از بین رفتن ترک) در سه تکرار به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در یک بافت خاک (رس سیلتی) به عنوان بافت غالب منطقه گیلان در شرایط آزمایشگاهی در موسسه تحقیقات برنج کشور اجرا گردید. نتایج نشان داد که با افزدون زئولیت، رطوبت در مرحله اشباع تغییر چندانی نکرد، حال آنکه با اضافه کردن زئولیت ذخیره رطوبتی در مرحله ترک موئین تا ۷ درصد و در مرحله ترک نهایی به میزان ۱۷ درصد افزایش یافته است. بعد از یک سیکل خشک و تر شدن، مقدار رطوبت و وزن مخصوص ظاهری به مقدار اولیه خود باز نگشت. همچنین حجم آماس در روند تر شدن خاک به مراتب کمتر از میزان حجم نشست در روند خشک شدن خاک بود و خاک به حجم اولیه خود باز نگشت. همچنین نتایج نشان داد که اثر زئولیت بر حجم آب مصرفی نیز در سطح آماری ۵% معنی دار گردیده است. واژه های کلیدی: برنج، خاک های ترک دار، زئولیت، کلینوپتیلولایت، وضعیت رطوبتی