بررسی تطبیقی دیدگاه مفسران درباره «ذنب» منسوب به پیامبر و ارتباط آن با عصمت پیامبر در آیه دوم سوره مبارکه فتح

یکی از مباحث کلامی مهم مسئله عصمت پیامبران است. این مسئله باعث گردیده است که اقوال متعددی نزد فریقین مطرح گردد. می توان یکی از دلایل تضارب آرا در این موضوع را آیاتی نظیر آیه دوم سوره مبارکه فتح عنوان نمود که به ظاهر، گناه را به رسول اکرم؟صل؟نسبت می دهد. این مهم موجب شد که دانشمندان اسلامی در رابطه با این آیه شریفه و معنای ذنب مواضع متفاوتی داشته باشند؛ به طوری که مشخصا گناه را از ساحت قدسی رسول اعظم مبرا دانسته، آن را به وجوه متعددی از قبیل ۱. آمرزش گناه امت و شیعیان امت با شفاعت رسول اکرم؛ ۲. رفع نگرانی های حضرت نسبت به آینده؛ ۳. رفع وخامت پیامد رسالت و دفع قدرت حرب مشرکین؛ ۴. کینه مشرکان نسبت به رسول اکرم؟صل؟؛ ۵. تبعات و پیامدهای رسالت رسول اکرم؟صل؟، معنا کرده اند. در مقابل این تفسیر، وجوهی دیگر اقامه شده است که ضمن تایید صدور گناه از حضرت رسول یا ترک اولی به حضرت رسول نسبت داده اند و چنین اذعان کرده اند که مسئله عصمت انبیا صرفا در محدوده دریافت و ابلاغ وحی است و حتی انبیا هم می توانند دچار خبط و خطا گردند. با تحلیلی که در این جستار صورت گرفت می توان بیان کرد که بهترین قول درباره معنای ذنب در آیه مزبور، معنای مرتکز آن نیست، بلکه همان تبعات و پیامدهای رسالت رسول اکرم معنای ذنب خواهد بود.  

کلیدواژه ها:

عصمت ، انبیا ، سوره فتح ، ذنب ، غفران ، پیامبر اسلام