عقل گرایی در فقه معاصر؛ قاعده ملازمه و تطبیقات آن
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 256
فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JMAM-4-8_001
تاریخ نمایه سازی: 13 بهمن 1400
چکیده مقاله:
چکیده یکی از موضوعات مهم در فقه اسلامی رابطه عقل و نقل و جایگاه عقل در استنباط احکام است. این پژوهش به دنبال تبیین جایگاه قاعده ملازمه در فقه امامیه و میزان اثرگذاری آن در استنباطهای فقهی است؛ بنا بر این، ضمن اشاره به دو نوع عقل عملی و نظری، این نکته مورد مداقه قرار گرفته است که عقل عملی هم در صغرای گزارهها وجود دارد و هم در کبرای آنها؛ عقل نظری نیز که در کبرای غیر مستقلات عقلی وجود دارد و رابطه بین عقل عملی و حکم شرعی را درک میکند، حکم به ملازمه میدهد. هدف این پژوهش از تبیین جایگاه قاعده ملازمه، بررسی میزان کارآمدی قاعده در استنباط احکام فقهی در برخی تطبیقات آن است که در این پژوهش موارد «به کار بستن حیله شرعی در ربا، فروش سلاح به کفار و فروش مورد وقفی که به ویرانی رسیده و قابل استفاده نیست.» مورد مطالعه قرار گرفته است. این مقاله به روش کتابخانهای و با ماهیت توصیفی تحلیلی انجام گرفته است که از دستآوردهای آن میتوان به اثبات کشف علل احکام همچون مصالح و مفاسد نوعی توسط عقل و همسو بودن آن با حکم شرعی در مواردی که عقل با تشخیص مصالح و مفاسد نوعی به کشف علل احکام میرسد، اشاره کرد.
نویسندگان
مسعود فهامی
معاون آموزش پژوهشی نمایندگی جامعه المصطفی تهران و البرز
سید محسن فتاحی
استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب قم
حسن رجبی
استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب قم