اسلام و راهکارهای کنترلی گزینش عقلانی

پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخ­های قرآن کریم و روایات اهل­بیت: به پرسش­هایی است که در روایت­های گوناگون رویکرد گزینش عقلانی، پیرامون متغیرهای اثرگذار در کنترل کج­روی مطرح است. لذا محورها و پرسش­های اساسی مورد نظر در این روایت­ها را گردآورده و آنها را در فهرستی موضوعی دسته ­بندی کرده ایم. برای این کار، گزینش عقلانی را در نظریه­های مختلف که به نحوی مرتبط با بحث گزینش و عقلانیت بود بررسی کردیم؛ نظریه­هایی که نقش انسان را در گزینش­های او مورد بررسی قرار داده­اند و با وجود اثرگذاری ساختارها و عوامل دیگر،گزینش­گری و تاثیر اراده انسان در محاسبه سود و زیان را خاطر نشان کرده­اند. در چارچوب نظری این پژوهش، برای به دست آوردن مقوله­های کنترلی مورد نیاز که بتوان آنها را به آیات و روایات عرضه کرد، به الگوهای کنترلی مطرح در نظریه گزینش عقلانی پرداخته­ایم. در نهایت محورهای این نظریه را در قالب چند مقوله اصلی مشخص نموده­ایم. دسته بندی مقوله ها براساس رویکرد کنترلی انجام گرفته و به سه راه­کار پیش­گیری موقعیتی و مجازات و طرد در این مورد اکتفا کرده­ایم. مقوله ها به شکل پرسش بر قرآن کریم و منابع حدیثی شیعه، عرضه و محصول در قالب توصیف دیدگاه­های قرآنی و حدیثی ناظر به آنها سامان ­دهی شده است. تحقیق از نوع «تحلیل محتوای توصیفی و کیفی» و هدف جزئی پژوهش «تحلیل محتوای قرآن و منابع روایی و تفسیری» است. موضوع نیز عبارت است از: «توصیف نگاه قرآن و احادیث شیعه پیرامون ابعاد نقش ­آفرینی «گزینش عقلانی» در کنترل کج­روی.

کلیدواژه ها:

آیات قرآن ، احادیث شیعه ، توان گیری ، کنترل ، گزینش عقلانی ، مجازات ، پیش گیری موقعیتی