تحلیل تغییرات مکانی عنصر نیتروژن خاک فضای سبز درون شهری (مطالعه موردی: منطقه سه شهرداری شیراز)

از جمله موارد مهم که در توسعه پایدار محدوده های فضای سبز نقش موثری دارد، آگاهی از میزان عناصر غذایی خاک و بهینه سازی مصرف کودهای شیمیایی است. هم اکنون مصرف بی رویه کودها موجب آلودگی های زیست محیطی در فضای سبز درون شهری گردیده است. بر این اساس برای بهینه سازی مصرف کود نیاز به شناخت از وضعیت حاصلخیزی خاک فضای سبز درون شهری است و تهیه نقشه پراکنش عناصر غذایی بعنوان یکی از ابزارهای مناسب در این زمینه محسوب می گردد. هدف از این پژوهش ارزیابی پراکنش عنصر غذایی پرمصرف نیتزوژن در حاصلخیری خاک با استفاده از تکنیک زمین آمار و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می باشد. در این مطالعه به روش سیستماتیک تصادفی محدوده مورد مطالعه به شبکه ۲۰۰۰ × ۲۰۰۰ تقسیم و بعد از هر شبکه بسته به تراکم فضای سبز نمونه برداری تصادفی برداشت می شود. ثبت نقاط با استفاده از دستگاه GPS انجام گرفت سپس نمونه مرکب خاک از محدوده های فضای سبز سه شهرداری شیراز جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. برای تجزیه و تحلیل آمار ابتدا توزیع آماری داده ها تست شد و سپس نقشه پراکنش عناصر غذایی بدست آمد. بر اساس نتایج دامنه تغییرات ازت خاک در محدودهای فضای سبز منطقه مورد مطالعه نسبتا خوب است و ازت در سه طبقه دسته بندی شود. روند تغییرات ازت از شرق به غرب بصورت کمان محدبی شکل است و در میانه منطقه مقدار آن بشدت افزایش می یابد، از غرب به شرق منطقه به طور کلی مقدار نیتروژن نیز کاهش می یابد، همچنین خط روند در راستای روند شمالی- جنوبی یک روند خطی است که از شمال به جنوب منطقه مقدار نیروزن بصورت یک شیب ملایم افزایش می یابد. بیشتر سطح فضای سبز میزان نیتروژن سبزکمتر از ۱/۰ ppm است که این نشان می دهد، کمبود اساسی عنصر نیتروژن برای کاشت و نگهداری گیاهان و درختان فضای سبز وجود ندارد و به مصرف ناچیز کود شمیایی برای تقویت نیتروژن خاک نیاز است. بنابراین بهینه سازی مصرف کود آلی و شیمیایی برای دستیابی به توسعه پایدار فضای سبز در منطقه بایستی در برنامه ریزی متخصصان و کارشناسان قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

تغییرات مکانی ، زمین آمار ، کریجینگ معمولی ، نقشه حاصلخیزی ، ازت خاک فضای سبز