بررسی تطبیقی دلالت های عقاب در شعر عربی و فارسی

عقاب از جمله پرندگانی است که در زندگی اعراب و ایرانیها نقش برجسته ای داشته است، این حضور و ملاحظه رفتارهای او، در شعر عربی و فارسیبخش وسیعی را با دلالت های متعدد به خود اختصاص داده است. نگاهی به فراوانی اشعار فارسی و عربی که عقاب در آن به کار رفته، می طلبد که شکل بهکارگیری و دلالت های مورد نظر شاعران در دو زبان سنجیده و شباهت ها و تفاوت های آن بررسی شود. با مقایسه و تطبیق دلالت های عقاب در شعرکلاسیک عربی و فارسی مشاهده می شود که عقاب در هر دو زبان برای بیان مقوله هایی از قبیل شجاعت و جنگاوری، عزت و عظمت، قدرت، مردانبزرگ، بلندپروازی، تیز روی، تیزبینی، حذرکردن، ربودن، ظلم، معشوق، دشمن و ... به کار رفته است. دلالت های مشترک عقاب در شعر معاصر عربی وفارسی عبارتند از: شکار صید، غرور و عزت و آزادگی، ضعف پس از قدرت، ظلم حاکم، دلاور و انسان مبارز، سمبل پرواز و عروج جسمی و روحی،اسطوره یونانی، قهرمان تاریخی. در شعر معاصر عربی، کلمه عقاب بیشتر در معنای قهرمان و الگوی تاریخی (صقر قریش) و اسطورهای (اسطوره غنمید،اسطوره حورس عقاب بالدار) و تضاد طبقاتی و برای به تصویر کشیدن درد و رنج ها و مشکلات جامعه به کارگرفته شده است. دلالت های عقاب در شعرمعاصر فارسی نسبت به معاصر عربی هرچند در برخی موارد مشترک است اما متفاوت است و اغلب دارای دلالت های عرفانی است.

کلیدواژه ها:

ادبیات تطبیقی ، شعر فارسی ، شعر عربی ، عقاب