زمین شناسی و ژئوشیمی توالی خروجی افیولیتی در ناحیه فرومد، شمال خاوری ایران

سنگ های افیولیتی ناحیه فرومد، در انتهای بخش باختری افیولیت سبزوار، جزیی از افیولیت های حاشیه خردقاره ایران مرکزی هستند. بررسی های صحرایی در این ناحیه نشان از وجود توالی خروجی با سن کرتاسه پسین دارد. این توالی در تورونین پسین- سانتونینشامل گدازه های بازالتی بالشی همراه با چرت های رادیولردار است ولی در کنیاسین- کامپانین پسین از گدازه های بازالتی بالشی در بخش های زیرین- میانی و انواع توف ها در بخش های بالایی تشکیل شده است. روانه های صفحه ای، برش های هیالوکلاستیک و سنگ آهک های پلاژیک به صورت بین لایه ای فضای میان گدازه ها و توف ها را پر کرده اند. گسترش گدازه های بالشی در مقایسه با روانه های صفحه ای بیشتر است و بیشترآنها فیریک هستند.با اینکه غنی شدگی عناصر LILE و تهی شدگی برخی عناصر HFSE (Ta, Nb) ناشی از تمایل گدازه های بالشی ناحیه فرومد به محیط های فرورانش (کمان های جزیره ای) و غنی شدگی متفاوت در عناصر LREE نسبت به عناصر HREE نشان‎دهنده وجود گوشته ای ناهمگن در تشکیل بازالت های بالشی است، ولی سرشت دوگانه ماگمایی (توله ایتی و کالک آلکالن) گدازه ها و جایگاه آنها در نمودارهای زمین ساخت- ماگمایی و همچنین تهی شدگی آشکار عنصر Th در گدازه های تورونین پسین- سانتونین همگی نشانگر شکل گیری توالی خروجی افیولیتی ناحیه فرومد در محیط فرافرورانش و در حوضه پشت کمان است.  

کلیدواژه ها:

توالی خروجی ، افیولیت ، گدازه بالشی ، روانه صفحه ای ، فرافرورانش ، حوضه پشت کمان