محیط رسوبی، دیاژنز و کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سروک در خلیج فارس

سازند سروک (آلبین- تورونین) از مخازن مهم در میادین نفتی جنوب و جنوب باختر ایران است که بخش قابل توجهی از ذخایر هیدروکربنی را در خود جای داده است. بررسی مقاطع نازک میکروسکوپی این سازند در چاه های مورد مطالعه در بخش های شمال باختری، مرکزی و جنوب خاوری خلیج فارس سبب شناسایی ۷ ریزرخساره شد که این رخساره ها در ۴ زیرمحیط رخساره ای حوضه، رمپ خارجی، رمپ میانی و رمپ داخلی نهشته شده اند . مقایسه رخساره های شناسایی شده با نهشته های همانند در نقاط دیگر، نشان دهنده رسوب گذاری در یک رمپ کربناتی هموکلینال است. ارتباط مستقیم میان نوع رخساره ها و کیفیت مخزنی سازند سروک بالایی وجود دارد. مطالعات نشان می دهد که محیط رسوبی و رخساره های تشکیل شده در میادین مورد مطالعه در خلیج فارس تفاوت بسیاری با هم دارند. رخساره های رودیستی در میادین مورد مطالعه در جنوب خاور خلیج فارس (مجموعه میادین سیری) گسترش زیادی دارند و به عنوان سنگ مخزن در این ناحیه رفتار کرده اند. در میادین مورد مطالعه در باختر (هندیجان و بهرگانسر) و مرکز (لاوان) خلیج فارس رخساره های گل پشتیبان حوضه و لاگون گسترش دارند. مهم ترین فرایند های دیاژنزی دیده شده در سازند سروک شامل نوشکلی، آشفتگی زیستی، میکرایتی شدن، دولومیتی شدن، انحلال، سیمانی شدن، استیلولیتی شدن و شکستگی است. در طی دیاژنز رخساره های رودیستی به صورت انتخابی دچار انحلال و سبب گسترش تخلخل و کیفیت مخزنی در میادین سیری شده اند . به طور کلی در بخش های مرکزی و باختری میادین نفتی مورد مطالعه دیاژنز تاثیر کمی بر خواص مخزنی داشته است؛ اگر چه دولومیتی شدن سبب بهبود ویژگی های مخزنی در میادین هندیجان و بهرگانسر شده است. ارزیابی پتروفیزیکی توالی های مورد مطالعه نشان می دهد که توالی های دارای کیفیت مخزنی خوب با رخساره های رودیستی مرتبط هستند. همچنین یک روند افزایشی در مقادیر تخلخل و تراوایی به ویژه در میادین سیری وجود دارد. این روند با تاثیر دیاژنز جوی در زیر ناپیوستگی تورونین ارتباط دارد. نتایج نشان از آن دارد که  وجود و تکامل رودیست ها تاثیر بسیاری در فرایند های دیاژنزی و پتانسیل مخزنی در سازند سروک داشته است. 

کلیدواژه ها:

سازند سروک ، محیط رسوبی ، دیاژنز ، کیفیت مخزنی ، خلیج فارس.