بررسی ترکیب بندی و شیوه ساخت قلمدان های دوره قاجار (نمونه موردی موزه ملی ملک)

دوره قاجار به سبب ارتباط با غرب و اشتیاق دربار به تجربه دنیایی مدرن، شاهد دوگانگی سنتی و مدرن در جامعه هستیم واین عوامل بر تمام ویژگی های بصری و ساختاری هنر دوره قاجار نیز بروز می کند. به طوریکه، توجه به قواعد و مبانیترکیب بندی در شناخت زیبایی یک اثر هنری، در این دوره وارد عرصه میدان می شود. یکی از این هنرها که بینده را بادریچه ای دیگر نسبت به هنرهای دوره قاجار روبه رو کرده هنر قلمدان سازی است؛ که در دوره قاجار به اوج شکوفایی خودرسید. آنچه باعث ارزشمندی یک قلمدان بود توجه به شکل ظاهری، ترکیب بندی نقوش، شیوه ساخت و حتی استحکام آن نیزحائز اهمیت بود. در این پژوهش آثار قلمدان های لاکی دوره قاجار از موزه ملی ملک به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شدهاست. نگارندگان تلاش دارند با روش توصیفی- تحلیلی حاصل از مطالعات اسنادی ساختار ترکیب بندی به کار گرفته بر رویقلمدان های دوره قاجار از این مجموعه را مورد بررسی قرار دهند. این سوال که "شیوه ساخت و ترکیب بندی و تزیین انجامگرفته بر قلمدان های موزه ملک بر چه اساسی شکل گرفته است؟" موضوعی است که در این تحقیق به آن پرداخته می شود.نتایج اینگونه نشان میدهد که سطوح قلمدان به قاب های متناسب تقسیم شده اند؛ که دربردارنده نقوش و موضوعاتی چونمنظره پردازی، گل و مرغ و پیکره سازی و داستان های ادبی هستند؛ شایان ذکر است موضوعاتی که از اهمیت بیشتر برخورداربوده اند؛ در کادرهای بزرگتر قرار دارند و تک چهره اشخاص، گل مرغ و تذهیب در قاب های کوچکتر مصور شده اند.

کلیدواژه ها:

موزه ملی ملک ، دوره قاجار ، قلمدان لاکی ، ترکیب بندی و ساخت