بررسی ژئوشیمی، مینرال شیمی و تغییرات نسل های کانه زایی مگنتیت در اسکارن آهن خاک سرخ، باختر یزد.

کانسار آهن خاک سرخ در باختر شهرستان ندوشن در استان یزد قرار گرفته است. سنگ میزبان کانه زایی، واحدهای آهکی و سنگ آهک  دولومیتی شده تریاس بالایی- ژوراسیک است که مورد نفوذ توده های گرانیتوییدی الیگومیوسن قرار گرفته اند. کانی زایی آهن شامل مگنتیت بوده و سرپانتین باطله اصلی کانسنگ است. کانی های پهنه اسکارن عبارتند از دیوپسید، گارنت، ترمولیت، سرپانتین، فلوگوپیت و اپیدوت. شاخص های کانی زایی در این منطقه عبارتند از وجود سرپانتین به عنوان کانی باطله اصلی، وجود واحدهای ماسه سنگ هورنفلسی میان توده های نفوذی و واحدهای سنگ آهک اسکارنی شده، وجود سولفیدهای Fe-Ni-Co-As، بالا بودن مقادیر Co, As, Zn و Mn در نتایج تجزیه شیمیایی مگنتیت و روندهای افزایش عیار Fe و کاهش میزان Mg مگنتیت در نتایج مینرال شیمی هم در مقیاس بلوری و هم در مقیاس کانسار. بر پایه ترکیب عناصر اصلی و جزیی وجود دو نسل مگنتیت مشهود بوده و ترکیب مگنتیت افزایش Fe و کاهش Al, Mg و Ti را تحت تاثیر فرایندهای تعادل دوباره نشان می دهد. نتایج داده های ژئوشیمی به خوبی با شاخص های مگنتیت تیپ گرمابی و اسکارن مطابقت دارد، از جمله مقادیر پایین Cr (کمتر از ppm ۱۰)، مقادیر بالای Mg (۲/۲ تا ۵/۷ درصد)، مقادیر پایین TiO۲ (۰۱/۰ تا ۳/۰ درصد)، مقادیر پایین و کمتر از حد تشخیص دستگاهی عناصر ناسازگار در ساختار مگنتیت، مانند Ag (کمتر از ppm ۱)، Mo (کمتر از ppm ۱) و Na (کمتر از ۱/۰ درصد)، و همبستگی مثبت آشکار بین Al و V در ترکیب مگنتیت. نمودارهای نسبت (wt% Ca+Al+Mn)/(wt% Ti+V) و نسبت TiO۲/V۲O۵ برای داده های ژئوشیمی تایید می کنند که کانه زایی در این محدوده از نوع کانسارهای اسکارنی است.

کلیدواژه ها:

اسکارن آهن ، مگنتیت ، مینرال شیمی ، خاک سرخ ، یزد