فرایند حجیت خبر متواتر، اجماع، سیره و شهرت در اندیشه شهید صدر

ابهام در تبیین درست بعضی از گزاره های پر کاربرد اصول فقه همواره موجب بروز پیچیدگی در فهم و کاربرد آنان می گردد. کنکاش در اندیشه اصولیان نشان می دهد، گاهی راهکارهایی برای اثبات و تعیین کارکردهای گزاره ای خاص پیشنهاد شده که در نیل به مقصود، از استواری و توضیح کافی برخوردار نیست. از این دست می توان به ادله ای همچون خبر متواتر، اجماع، سیره و شهرت نامبرد که با توجه به حیثیت جمع محوری و اشتراک نسبی در رسیدن به حجیت، همواره توسط مشهور اصولیان فرایندی مبهم برای آن پیشنهاد شده است. شهید صدر با نامگذاری این تعداد از ادله به وسائل اثبات وجدانی دلیل شرعی، جهت دهی جدیدی به این ادله بخشیده است. ایشان برای به حجیت رساندن این گزاره ها از کارکردهای استقراء در علم منطق و نظریه احتمال در علم ریاضیات، کمک گرفته و با تقسیم جدیدی از یقین، سرانجام این ادله را یقین موضوعی می داند. این تبیین ضمن برخورداری از روشی نوآورانه که بدون ارجاع به گزاره های پایه و بدیهی در سیر اثباتی آن، ساماندهی شده، قابلیت طرح و استفاده این تعداد از گزاره های اصولی را در علوم دیگر نیز فراهم آورده است. 

کلیدواژه ها:

حجیت ، خبر متواتر ، وسائل اثبات وجدانی ، احتمال ، شهید صدر