عصمت حضرت یوسف (ع) از منظر تفاسیر اسلامی: بررسی آیه ۲۴ سوره یوسف (ع)

درباره بیست وچهارمین آیه از سوره یوسف مباحث مختلفی مطرح شده است. واژه «هم» در این آیه به یوسف منتسب شده که نیازمند بازشناسی دقیق تری است. غالب مفسران آن را به قصد و اراده بر عمل منافی عفت تفسیر کرده اند که به ظاهر با عصمت آن حضرت تنافی دارد. در این پژوهش هم زمان تحلیل مفهومی و اسنادی «هم» را در این آیه دنبال، و مهم ترین دیدگاه های فریقین را به سه دسته تقسیم می کنیم. هر کدام از این دیدگاه ها ضعف هایی دارد و ابهامات مخاطبان را به ویژه در مواجهه با ظاهر آیه، سیاق آیات، معنای دقیق لغوی در کتب تاریخی متقدم و روایات تفسیری ذیل آیه به خوبی پاسخ نمی گوید. در این نوشتار با رویکردی تحلیلی انتقادی و تاکید بر معنای لغوی «قصد و اراده» برای واژه «هم»، معنای مصداقی اش در آیه را بررسی می کنیم. نتایج پژوهش نشان می دهد که مراد از «هم» منسوب به یوسف j قصد او بر ضرب و شتم و قتل زلیخا، و در مقابل «هم» منسوب به زلیخا راجع به اراده او بر انجام دادن معصیت بوده است. صحت معنای برداشت شده با دلایل سیاقی، لغوی و روایی به دست می آید. بدین منظور معانی واژگان، اقوال مختلف مفسران فریقین درباره آیه و در نهایت ساختار نحوی آیه را بررسی می کنیم.

کلیدواژه ها:

آیه ۲۴ سوره یوسف ، عصمت ، حضرت یوسف (ع) ، زلیخا ، تفاسیر اسلامی ، سیاق