خوانش فضای امن معماری در نگاره های مکتب تبریز دوره تیموری

برر س ی آثار معماری گذ شتگان به منزله اثر هنری کاری است دشوار و تحلیل صورت معماری درنهایت نمی توان به معانی این آثار درگذ شته ونوع درک از آنها به طور کامل دست یافت. گفته اند که آثار مکتوبی درباره نظریه معماری در جهان اسلام در دست نیست که در آن آشکارا ازوجوه کیفی معماری سخن رفته باشد و شا ید نمونه هایی چون رساله های آلبرتی درباره معماری در میان آثار اسلامی یافت نشود؛ بنابراین بایددر پی منابع دیگری برای فهمیدن درک مردم آن زمان از معماری ایران باشیم. در این میان، به منابع تصویری کمتر توجه شده است. منابعتصویری شامل نقشه و ماکت قدیمی (نزدیک به ساخت بنا) و نقاشی از بناها در همان دوره تاریخی خودشان است که لاجرم حامل نوع درکخالقان آن ها از فضاهای معماریاند. معماری، نگارگری و هنرهای صناعی را جمله زمینه هایی هستند که بیانگر حقایقی واحد، در بیان هایینزدیک به یکدیگر بوده اند. این پژوهش باهدف بررسی مفهوم امنیت در نگارگری مکتب تبریز انجام و با بررسی منتخبی از نگاره های آن دورهمشخص و معرفی شده است. روش تحقیق از نوع پژوهش های کیفی و طرح تحقیق نظریه برخاسته از داده ها است. این پژوهش بر پایه استدلالهای تحلیلی و ارائه جدول آماری می باشد. فرضیات تحقیق بر این استوار است که نگارگران مکتب تبریز با شناختی عمیق و استادانه از ترکیببندی و بهره گیری از تباین های رنگی می کو شیدند، بازنمودی کامل از دنیای پیرامون را در تصاویر بگنجانند؛ و هنرمندان مکتب تبریز دورهتیموری در تلاش بیان مفاهیم عمیق انسانی در آثار نگارگری بوده اند. از تحلیل جدول می توان به این نتیجه رسید که در جهت خلق فضاهایشهری خوانا، نفوذ پذیر و قابل پیش بینی و نیز طراحی سلسله مراتب حریم از فضاهای عمومی به نیمه عمومی و نیمه خصوصی تا خصوصی،می تواند در اولویت برنامه ریزی ها در جهت ارتقای سطح امنیت در این راستا باشد.

کلیدواژه ها:

فضای امن ، نگارگری ، مکتب تبریز ، دوره تیموری ، معماری