دلایل تداوم جنگ و ناکامی صلح پس از فتح خرمشهر در سال ۱۳۶۱

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 784

فایل این مقاله در 38 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_HDSJ-6-1_004

تاریخ نمایه سازی: 21 دی 1400

چکیده مقاله:

 تنش میان رژیم بعث عراق و  کشور ایران بر سر مرزهای غربی و نیز وقوع انقلاب اسلامی، موجب شد تا وضعیت جدیدی در منطقه پدید آید که در نهایت، به جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه ایران منجر شد. اگر­چه جنگ می­توانست به جداسازی بخش­هایی از سرزمین ایران منجر شود؛ اما، با مقاومت مردم و نیروهای نظامی، ارتش کشور متجاوز به عقب رانده شد و قسمت اعظم سرزمین­های­ اشغالی همچون خرمشهر در خرداد ۱۳۶۱ آزاد شد. پس از آزادسازی خرمشهر، رویکردهای متفاوتی در توقف یا تداوم جنگ شکل گرفت و این ابهام مطرح شد که چرا با وجود اقدامات میانجیگرایانه برای صلح، جنگ پایان نیافت؟ هدف این پژوهش، پاسخ به چرایی تداوم جنگ تحمیلی است که نقش و اهمیت بسیاری در روشن ساختن ابهامات و تاریخ نگاری جنگ دارد. روش نظری پژوهش براساس نظریه بازیهای «برد باخت» اچ. اف­ کالاهان است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که دلایل ادامه جنگ از ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی و ژئوپلیتیک قابل بررسی بوده است و علل ناکامی تلاشهای­ صلح آمیز، عدم تحقق خواسته­های طرفین و بویژه ایران در جنگ تحمیلی بود. شیوه جمع­آوری داده ها نیز بر اسناد منتشر نشده و مصاحبه مبتنی است.

نویسندگان

حسن حضرتی

معاون آموزشی و دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران

هادی قیصریان فرد

پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آمارهای اقتصادی (۱۳۷۴ ۱۳۳۸). تهران: معاونت امور اقتصادی، ...
  • احمدی، حمید (۱۳۸۴). تاثیرات منطقه­ای جنگ ایران و عراق، آلمان ...
  • احمدی، علیرضا و نهایی، وحید (۱۳۸۶). توصیفی جامع از روش ...
  • اردستانی، حسین (۱۳۷۹). تجزیه­و­تحلیل جنگ ایران و عراق، ج ۳، ...
  • افتخاری، اصغر (۱۳۸۴). روش و نظریه در امنیت پژوهی، تهران: ...
  • بابایی­ابرقویی، محمدرضا و غلامحسین (۱۳۹۰). پژوهشی در دفاع مقدس، تهران: ...
  • باستانی، حسین، بازخوانی یک پرونده ۳۵ ساله، ادامه جنگ پس ...
  • بوتول، گاستون (۱۳۷۴). جامعه­شناسی جنگ، ترجمه هوشنگ فرخجسته، تهران: شرکت ...
  • بیگلربیگی، محمد و عراقی، عبدالله (۱۳۹۲). بررسی نقش آمریکا در ...
  • جفری ام الیوت و رابرت رجینالد (۱۳۷۸). فرهنگ اصطلاحات سیاسی ...
  • جمشیدی، محمدحسین ( ۱۳۸۷). مقاله بررسی وضعیت داخلی عراق در ...
  • حاجی­یوسفی، امیرمحمد (۱۳۹۲). جنگ ایران و عراق از نگاه نظریه­های ...
  • خلاصه روزشمار جنگ ایران و ]رژیم بعث[ عراق (۱۳۷۳). تهران: ...
  • درایسدل، آلاسدایر (۱۳۷۴). جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا، ترجمه ...
  • درودیان، محمد (۱۳۸۱). اجتناب­ناپذیری جنگ، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات ...
  • درودیان، محمد (۱۳۸۶). نقد و بررسی جنگ ایران و ]رژیم[ ...
  • درودیان، محمد (۱۳۸۹). تجزیه­و­تحلیل جنگ ایران و ]بعثیان[ عراق ۲، ...
  • درودیان، محمد (۱۳۹۴)، تجزیه و تحلیل جنگ ایران و عراق؛ ...
  • درویشی، فرهاد (۱۳۸۷). ریشه های تهاجم، تهران: مرکز ...
  • دکوئیار، خاویر پرز (۱۳۷۹). به سوی صلح، ترجمه حمیدرضا زاهدی، ...
  • رضایی­میرقائد، محسن (۱۳۷۴). درس­های تجزیه­و­تحلیل جنگ ایران و ]رژیم[ عراق، ...
  • رضایی­میرقائد، محسن (۱۳۹۰). جنگ به روایت فرمانده، تهران: بنیاد حفظ ...
  • زهدی، یعقوب (۱۳۹۴). سیاست دفاعی، تهران، مرکز تحقیقات دفاعی ...
  • السامرایی، وفیق (۱۳۹۶). ویرانی دروازه شرقی، ترجمه عدنان قارونی، تهران: ...
  • عادلی، سید محمدحسین (۱۳۷۰). اقتصاد بین الملل و بازرگانی خارجی ...
  • عراقی، عبدالله (۱۳۹۱)؛ بررسی عوامل و زمینه های وقوع جنگ ...
  • عزتی، عزت الله (۱۳۸۶). ژئوپلیتیک در قرن بیست و یکم، ...
  • علایی، حسین (۱۳۹۵). تاریخ تحلیلی جنگ ایران و ]رژیم بعث[ ...
  • کردزمن و واگنر، آنتونی و آبراهام (۱۳۸۹). جنگ­های مدرن، ...
  • کالینز، جان.ام (۱۳۸۳). راهبردی بزرگ، ترجمه کورش بایندر، تهران: دفتر ...
  • الکواری، حمدعبدالعزیز (۱۳۸۷). عملکرد شورای امنیت در جنگ ایران و ...
  • لاکوست، ایو و ژیبلن، بئتریس (۱۳۷۸). عوامل و اندیشه­های ژئوپلتیک، ...
  • لطف­الله­زاده­گان، علی­رضا (۱۳۸۹). روز شمار جنگ ایران و]رژیم[ عراق «عبور ...
  • مجتهد زاده، پیروز(۱۳۷۹). خلیج فارس: کشورها و مرزها، چاپ اول، ...
  • مجله چشم­انداز، گفتگوی سردار محسن رشید (۱۳۸۰). ش ۱۱: ۷۷ ...
  • مجموعه آمار نفت و گاز (۱۹۸۹ ۱۹۶۰) برای سال ...
  • مختاری، مجید و محسن، رشید (۱۳۸۴). استراتژی نظامی ایران و ...
  • هاشمی­رفسنجانی، اکبر (۱۳۸۶). به سوی سرنوشت، کارنامه و خاطرات سال ...
  • نخجوان، احمد (۱۳۱۷). جنگ، تهران: چاپخانه فردین ...
  • نیکی، آرکدی (۱۳۷۹). «نتایج انقلاب ایران»، ترجمه مهدی حقیقت خواه، ...
  • هاشمی­رفسنجانی، اکبر (۱۳۸۰). خطبه­های نماز جمعه ۱۳۶۱، تهران: دفتر نشر ...
  • ونتسل، سی (۱۳۷۳). نظریه بازی­ها و کاربرد آن در تصمیم­گیری ...
  • Neumann, J. V. and Morgenstern, O. (۲۰۰۷). Theory of Games ...
  • اسناداسناد اطلاعاتی دفاع مقدس، سند شماره ۱۶۲۰۸۷۱۱، کد: s-۱۹۸۵، آرشیو ...
  • مصاحبه با سردار حسین علایی، ۲۵/۵/۹۲، آرشیو تاریخ شفاهی موزه ...
  • مصاحبه با سردار سرتیپ محمدحسن کوسه چی ۴/۲/۹۲، آرشیو تاریخ ...
  • مصاحبه سرتیپ عبدالحسین مفید، آرشیو تاریخ شفاهی موزه انقلاب اسلامی ...
  • مصاحبه نویسنده مسئول با سردار احمد غلامپور، تهران، ۲۷/۴/۱۳۹۷ ...
  • مصاحبه سردار سیدمحمد ابوترابی، مصاحبه، ۲۳/۴/۱۳۹۶، آرشیو تاریخ شفاهی موزه ...
  • مصاحبه علی­اکبر ولایتی، مصاحبه، ۴/۷/۱۳۹۲، آرشیو تاریخ شفاهی موزه انقلاب ...
  • مصاحبه نویسنده مسئول با امیر سرتیپ دوم محمد زارع؛ ۱۴/۲/ ...
  • نمایش کامل مراجع