ارزیابی تغییرات مکانی کربن آلی خاک فضای سبز درون شهری (مطالعه موردی: منطقه شش شهرداری شیراز)

از جمله موارد مهم که در توسعه پایدار محدوده های فضای سبز نقش موثری دارد، آگاهی از میزان عناصر غذایی خاک و بهینه سازی مصرف کودهای شیمیایی است. هم اکنون مصرف بی رویه کودها موجب آلودگی های زیست محیطی در فضای سبز درون شهری گردیده است و در برخی موارد اراضی که نیاز به مصرف کود دارند مورد بی توجهی قرار می گیرند . بر این اساس برای بهینه سازی مصرف کود نیاز به شناخت از وضعیت حاصلخیزی خاک فضای سبز درون شهری است و تهیه نقشه پراکنش عناصر غذایی بعنوان یکی از ابزارهای مناسب در این زمینه محسوب می گردد. هدف از این پژوهش ارزیابی پراکنش مواد آلی خاک با استفاده از تکنیک زمین آمار و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) می باشد . در این مطالعه به روش سیستماتیک تصادفی محدوده مورد مطالعه به شبکه ۲۰۰۰×۲۰۰۰ تقسیم و بعد از هر شبکه بسته به تراکم فضای سبز نمونه برداری تصادفی برداشت شود. ثبت نقاط با استفاده از دستگاه GPS انجام گرفت سپس نمونه مرکب خاک از محدوده های فضای سبز منطقه شش شهرداری شیراز جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. برای تجزیه و تحلیل آمار ابتدا توزیع آماری داده ها تست شد و سپس نقشه پراکنش عناصر غذایی در محیط Arc GIS تولید شد. بر اساس نتایج دامنه تغییرات کربن آلی خاک در محدودهای فضای سبز منطقه مورد در حد قابل قبول است که می توان کربن آلی را در دو طبقه متوسط و خوب دسته بندی نمود. از غرب به شرق منطقه به طور کلی مقدار کربن آلی افزایش می یابد و در میانه منطقه کمترین مقدار کربن آلی را داریم. همچنین در راستای شمالی- جنوبی افزایش کلی مقدار کربن آلی خاک در راستا ی جنوب منطقه دارد و در میانه منطقه کمترین مقدار است. کربن آلی در کل سطح فضای سبز بیشتر از ۰/۷ppm است که این نشان می دهد، کمبود اساسی عنصر مواد آلی برای کاشت و نگهداری گیاهان و درختان فضای سبز وجود ندارد ولی به مصرف کود حیوانی برای تقویت کربن آلی خاک در برخی محدوده ها منطقه نیاز است. بنابراین بهینه سازی مصرف کود آلی و شیمیایی برای دستیابی به توسعه پایدار فضای سبز در منطقه بایستی در برنامه ریزی متخصصان و کارشناسان قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

تغییرات مکانی ، زمین آمار ، کریجینگ معمولی ، نقشه حاصلخیزی ، مواد آلی خاک فضای سبز