تأثیر کاربرد تلفیقی کود شیمیایی و لجن فاضلاب در یک آزمایش سه ساله بر عناصر میکرو خاک

حفظ محیط زیست و دستیابی به توسعه فراگیر از اهداف کشاورزی پایدار محسوب می شود. بنابراین دستیابی به روشهایی که بتواند از مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی بکاهد، ضروری به نظر می رسد. هدف این تحقیق بررسی اثرات تجمعی کمپوست لجن فاضلاب بر میزان عناصر میکرو کل و قابل جذب خاک در مقایسه با کود شیمیایی و شاهد بود. این تحقیق در قالب طرح آماری کرت های خرد شده با پایه بلوکهای کامل تصادفی، با دو عامل در سه تکرار اجرا گردید. عامل اصلی 6 تیمار کودی شامل شاهد، کود شیمیایی (سولفات پتاسیم، سوپرفسفات تریپل به میزان 75 و اوره 200 کیلوگرم درهکتار)، لجن فاضلاب 20 و 40 تن در هکتار به صورت جداگانه و همراه با 50 درصد کود شیمیایی و عامل فرعی نیز تفاوت کاربرد یک ساله، دو ساله و سه ساله تیمارهای کودی در نظر گرفته شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تیمارهای مختلف کودی بر میزان آهن، روی، مس کل و روی و مس قابل جذب خاک معنی دار بود. نتایج همچنین نشان داد که میزان عناصر میکرو خاک به طور معنی داری تحت تأثیر مدت کاربرد تیمار کودی قرار گرفتند. اثر متقابل بین دو عامل تنها برمیزان روی قابل جذب خاک معنی دار شد. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده، میزان عناصر میکرو کل و قابل جذب درتیمار لجن فاضلاب بیشتر از تیمار کود شیمیایی افزایش یافت. بیشترین افزایش در میزان عناصر میکرو خاک در تیمار لجن40 تن در هکتار و لجن 40 تن در هکتار همراه با 50 درصد کود شیمیایی بدست آمد. نتایج جدول همبستگی نشان داد که بین روی کل و قابل جذب ،(r = 0/59) مس کل و قابل جذب(r= 0/9) و منگنز کل و قابل جذب خاکr= 0/3) همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد، ولی همبستگی بین آهن کل و قابل جذب (r = 0/2n.s) معنی دارنشد. نتایج این آزمایش می توان گفت که مصرف کمپوست لجن فاضلاب در مزارع باعث افزایش عناصر غذایی ضروری در خاک بصورت قابل جذب و کل می شود و نیاز به کودهای شیمیایی و اثرات نامطلوب این مواد بر محیط زیست را کاهش می دهد.

کلیدواژه ها:

عناصر میکرو ، لجن فاضلاب ، کود شیمیایی