تاثیر پیش تیمار اسید استیک بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و مولکولی گیاه بادرنجبویه (Melissa Officinalis L.) تحت تنش شوری

مقاومت به تنش­ شوری، یکی از دغدغه­های اساسی در مناطق خشک و نیمه­خشک است. در این پژوهش تاثیر پیش تیمار اسید استیک در تنش شوری بر پارامترهایی مانند محتوی نسبی آب، نشت یونی، میزان پرولین، مالون دی آلدئید، ترکیبات فنلی، پروتئین کل، رنگیزه­های فتوسنتزی، فعالیت آنزیم فنیل­آلانین آمونیالیاز و بیان ژن آنزیم­های مهم در بیوسنتز اسید رزمارینیک (فنیل آلانین آمونیالیاز و اسید رزمارینیک سینتاز) در کشت هیدروپونیک گیاه بادرنجبویه بررسی شد. به این منظور گیاهان بادرنجبویه رشد­یافته در محلول هوگلند، در معرض پیش تیمار اسید استیک با غلظت ۱۰ میکرومولار قرار گرفتند. پس از حذف اسید استیک تیمار شوری با استفاده از کلرید سدیم با غلظت ۳۵ میلی­مولار به­مدت ۱۱ روز اعمال شد. نتایج نشان داد که پیش تیمار اسید استیک، موجب کاهش درصد نشت یونی و میزان مالون­دی­آلدئید و افزایش میزان پرولین و فنل کل در تنش شوری شده است. هم­چنین میزان رنگیزه­های فتوسنتزی با پیش تیمار اسید استیک نسبت به گیاهان کنترل کاهش کمتری نشان داد. افزایش فعالیت و بیان ژن آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز در تنش شوری مشاهده شد. بیان نسبی ژن اسید رزمارینیک سینتاز و به همراه آن میزان اسید رزمارینیک در تنش شوری افزایش یافت. هم­چنین میزان اسید رزمارینیک در گیاهچه های بادرنجبویه ارتباط مثبت و معنی­داری با فعالیت و بیان ژن­های کلیدی در سنتز اسید رزمارینیک داشت. با توجه به نتایج به دست آمده، استفاده از پیش تیمار اسید استیک، با به­راه انداختن مکانیسم­های حمایتی مانند کاهش پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی، افزایش میزان پرولین، ترکیبات فنلی و رنگیزه­های فتوسنتزی، در تعدیل تنش شوری نقش بسزایی داشته است.

کلیدواژه ها:

Acetic acid ، Lemon balm ، Phenylalanine ammonialyase ، Rosmarinic acid ، Salinity ، اسید استیک ، اسیدرزمارینیک ، بادرنجبویه ، شوری ، فنیل آلانین آمونیالیاز