بررسی فعالیت آنتی اکسیدان ها و تنش اکسیداتیو ناشی از شوری در لاین های تریتیکاله و گندم در شرایط مزرعه

احمد ارزانی۱* و مریم صالحی۱ گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان چکیده: تاثیر شوری بر فعالیت آنزیم های آسکوربات پراکسیداز (APX)، گلوتاتیون ردوکتاز (GR)، سوپر اکسید دیسموتاز (SOD)، محتوای کاروتنوئیدها، میزان پراکسیداسیون لیپید بر حسب میزان تیوباربیوتیوریک اسید و عملکرد دانه ۱۸ لاین تریتیکاله شامل نه لاین دابل-هاپلوئید و نه لاین F۸ خواهری در مقایسه با دو رقم گندم روشن (متحمل به خشکی) و کویر (متحمل به شوری) در شرایط بدون تنش و تنش شوری در آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط محیطی (عدم تنش و تنش شوری) در سال زراعی ۱۳۸۸-۱۳۸۷ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان مطالعه شد. در هر دو شرایط محیطی، تا اواسط مرحله ساقه دهی آبیاری با آب معمولی (غیر شور) انجام شده و پس از آن در آزمایش شوری آبیاری با آب شور (هدایت الکتریکی ۱۶ دسی زیمنس بر متر) انجام گرفت. شوری منجر به افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و پراکسیداسیون لیپید و کاهش محتوای کارتنوئیدها در ژنوتیپ های گندم و تریتیکاله شد. رابطه منفی و معنی داری (*۵۴/۰=- r) بین کاهش عملکرد دانه ناشی از شوری و محتوای کاروتنوئید در شرایط تنش شوری وجود داشت. در هر دو شرایط محیطی همبستگی منفی و معنی داری بین عملکرد دانه و پراکسیداسیون لیپید (در هر دو شرایط محیطی**۶۱/۰=- r) مشاهده شد. مقایسات متعامد نشان دهنده فعالیت بالاتر آنزیم های آنتی اکسیدان و پراکسیداسیون لیپید کمتر در تریتیکاله نسبت به گندم بود که احتمالا مرتبط با تحمل به شوری بالاتر تریتیکاله بوده است.

کلیدواژه ها:

Keywords: ascorbate peroxidase enzyme (APX) ، glutathione reductase (GR) enzyme ، lipid peroxidation ، superoxide dismutase (SOD) enzyme ، Triticale ، Wheat. ، واژه های کلیدی: آسکوربات پراکسیداز ، پراکسیداسیون لیپید ، تریتیکاله ، سوپر اکسید دیسموتاز ، گلوتاتیون ردوکتاز ، گندم