ارزیابی اولیه ی امکان استفاده از رادیونوکلید سرب-۲۱۰ اضافی در برآورد توزیع مجدد خاک در اراضی دیم منطقه ی کوهین

در دهه های اخیر، در کشور ما از سزیم-۱۳۷ برای برآورد آهنگ فرسایش خاک و ته نشینی استفاده شده است. لیکن به دلیل کاهش مقدار آن در خاک در اثر فروپاشی پرتوزا، نیاز به بررسی امکان استفاده از یک ردیاب جای گزین با نهشت مداوم مانند سرب-۲۱۰ اضافی، ضروری به نظر می رسد. در مطالعه ی حاضر، نمونه های خاک جمع آوری شده از یک مزرعه با وسعت هفت هکتار، برای تعیین مقدار و الگوی توزیع مکانی خاک مورد استفاده قرار گرفت. میزان فرسایش خالص خاک با استفاده از مدل موازنه ی جرم ۲، برای روش های مبتنی بر استفاده از سزیم-۱۳۷ و سرب-۲۱۰ اضافی، به ترتیب، ۶/۴ و ۳/۱۲ تن بر هکتار- سال و نسبت باردهی ته نشت به ترتیب، ۵۲ و ۶۰ درصد محاسبه شد. به طور کلی میانگین فرسایش و ته نشینی برآورد شده با استفاده از سرب-۲۱۰ اضافی بسیار بیش تر از سزیم-۱۳۷ بود، زیرا سزیم-۱۳۷، تخمینی از میانگین فرسایش از سال ۱۹۶۳ تا زمان نمونه برداری را به دست می دهد، در حالی که نتیجه های سرب-۲۱۰ اضافی بازتابی از دوره ی زمانی طولانی تر است. تغییرهایی که در مدیریت خاک و ویژگی های بارش ها در طی قرن گذشته در منطقه رخ داده است، تاثیر مهمی بر برآورد توزیع مجدد خاک با استفاده از سرب-۲۱۰ اضافی گذاشته است. به طور کلی نتیجه های پژوهش حاضر امکان استفاده از سرب-۲۱۰ اضافی در منطقه های نیمه خشک را تایید نمود.

کلیدواژه ها:

سرب-۲۱۰ اضافی ، سزیم-۱۳۷ ، فرسایش خاک ، رادیونوکلیدهای بارشی ، مدل های موازنه ی جرم