بررسی تغییرات ژئوشیمیایی و آلودگی فلزات سنگین درنهشته های خلیج گرگان

جهت بررسی تغییرات ژئوشیمیایی و آلودگی عناصر سنگین فلزی در نهشته های خلیج گرگان، ۵ نمونه مغزه (K۱,K۳,K۵,K۷,N۱) با دستگاه مغزه گیر وزنی از مناطق مختلف خلیج گرگان برداشت گردید و پس از آنالیز ژئوشیمیایی روند تغییرات عناصر در هریک ترسیم گردید. دامنه غلظت عناصر سمی آرسنیک(۱۵/۱۰-۸۹/۲)، سرب(۸/۴۳-۸۸/۹)، مس(۲/۴۵-۰۱/۶)، روی(۱۸/۱۰۶-۸/۲۲)، نیکل(۴/۱۰۵-۸/۷۸)، کبالت(۱۸/۴۴-۳۸/۵) و کروم(۹۶/۱۴۰-۳/۱۵) بر حسب گرم برکیلو گرم بدست آمد.به طور کلی بیشترین غلظت عناصر در بخش های سطحی مغزه ها و کمترین غلظت آنها در اعماق بیشتر از ۵۰ سانتی متری مشاهده شد. میزان ضریب غنی شدگی (EF) برای عناصر اصلی و سمی در همه مغزه ها به جز مغزه K۷ عموما در محدوده ۱ تا ۵/۱ قرار داشت که نشان دهنده منشا طبیعی عناصر در رسوبات است. بر این اساس شاخص های درجه آلودگی (Cd)، درجه آلودگی اصلاح شده(mCd) و شاخص ریسک اکولوژیکی (RI) به ترتیب مغزه ها در محدوده آلودگی متوسط ( فقط در بخش های سطحی در محدوده آلودگی قابل توجه)، درجه آلودگی پایین و ریسک اکولوژیکی کم طبقه بندی می شوند و ضریب بار آلودگی (PLI) در مغزه ها نیز در محدوده ۱ تا ۲ (طبیعی تا کمی آلوده ) قرار دارد. تغییرات غلظت عناصر فلزی در محدوده مورد مطالعه با استاندارد های کیفیت رسوب آمریکا و کانادا نشان داد، میزان این عناصر در رسوبات منطقه در محدوده بین کم خطر تا حد خطرناک و مضر قرار دارد.

کلیدواژه ها:

خلیج گرگان ، مغزه های رسوبی ، عناصر سنگین ، آلودگی