بررسی پترولوژیکی و ژئوشیمیایی سنگ های ولکانیکی پالئوسن-ائوسن منطقه رونج، جنوب شرق فریمان (خراسان رضوی، ایران)

منطقه بررسی شده در شمال شرق ایران، در پهنه ایران مرکزی و در جنوب شرقی فریمان واقع شده است. بر اساس مشاهدات صحرایی و سنگ نگاری، ترکیب سنگ شناختی مجموعه بررسی شده در محدوده بازالت، آندزیت بازالتی، آندزیت، تراکی آندزیت و داسیت قرار می گیرد. مجموعه سنگی از نظر سنی متعلق به پالئوسن-ائوسن است. بافت غالب این سنگ ها، پورفیری با خمیره میکرولیتی و گلومرو فیری است. پلاژیوکلاز، اولیوین، پیروکسن، هورنبلند، آلکالی فلدسپار و کوارتز کانی های اصلی و بیوتیت، آپاتیت، اسفن و مگنتیت، کانی های فرعی نمونه های بررسی شده را تشکیل می دهند. شواهد میکروسکوپی از جمله: بافت های غیر تعادلی در پلاژیوکلازها (حالت زونه و انحلال) و در مقیاس ماکروسکوپی وجود زینولیت ها، بر آلایش ماگمایی توده ولکانیکی دلالت دارند. سنگ های منطقه از لحاظ سری ماگمایی جزو سری کالک آلکالن پتاسیم متوسط تا بالا با ماهیت متا آلومینوس است. رفتار اکسید های عناصر اصلی و کمیاب روند عادی تفریق را در ماگما نشان می دهد. داده های ژئوشیمیایی نشان می دهد که سنگ منشا مذاب سازنده سنگ های مورد بررسی شاید یک گارنت لرزولیت بوده که حدود ۱ تا ۱۰ درصد ذوب بخشی را در اعماق حدود ۹۰ تا ۱۰۰ کیلومتری تحمل نموده است. در بررسی های پتروگرافی، شواهد و مدارکی دال بر وجود آلایش ماگمایی در سنگ های منطقه مشاهده شد که آنومالی منفی Nb و Ti و آنومالی مثبت Pb در نمودار های عنکبوتی و همچنین، نسبت های عناصری مانند Ce/Pb و Nb/U نیز این موضوع را تایید می نماید. غنی شدگی نمونه ها از عناصر LILE و تهی شدگی از عناصر HFSE بیانگر ماگماتیسم کمان های آتشفشانی حاشیه قاره است. بر اساس نمودار های مختلف سنگ شناختی نیز، محیط تکتونیکی منطقه بررسی شده با پهنه های فرورانش حاشیه فعال قاره ای مرتبط است.

کلیدواژه ها:

پالئوسن-ائوسن ، کالک آلکالن ، ژئوشیمی ، حاشیه فعال قاره ای ، پالئوسن ، ائوسن ، فریمان ، خراسان رضوی ، ایران مرکزی